صدور فتواي قتل دو روزنامه نگار سعودي كه واكنشهاي گسترده اي در محافل اسلامي و روشنفكري جهان عرب برانگيخته است، از سوي ديگر تصميم جدي امير عبدالله، پادشاه عربستان را براي فاصله گرفتن از مفتيان تندرو وهابي آشكار كرده است.
فارغ از فتواي شيخ عبدالرحمن البراك، مبني بر لزوم قتل اين دو روزنامه‌نگار، مهم آن است كه با وجود حمايت يازده تن از علما و بيست تن از دانشگاهيان و شماري ديگر از علماي بلندپايه سعودي از فتواي شيخ عبدالرحمن، مفتي اعظم عربستان سعودي، شيخ عبدالعزيز آل شيخ كه نظراتش به عنوان احكام رسمي شرعي در اين كشور شناخته مي شود در برابر اين فتوا سكوت كرد و نظري نداد. اين در حالي است كه 20 روز از صدور آن فتوا مي‌گذرد.همچنين به رغم آن كه شيخ براك بر مسئولان حكومتي واجب دانسته روزنامه الرياض و كليه افرادي را كه در نشر چنين مقالاتي نقش داشته اند، مورد بازخواست قرار دهند، اين روزنامه همچنان به كار خود ادامه مي‌دهد.
در اين حال بي‌بي‌سي نوشت: بيش از يكصد نويسنده و فعال حقوق بشر عرب با صدور بيانيه اي فتواي يكي از روحانيون بلندپايه سعودي را كه اين دو روزنامه نگار را مستحق مرگ دانسته، محكوم كرده اند و در عربستان سعودي نيز بيانيه اي با امضاي 92 فعال فرهنگي و اجتماعي در اعلام مخالفت با اين فتوا منتشر شده است.
ماجرا از هفتم ژانويه گذشته با انتشار مقاله اي تحت عنوان "اسلام نص و اسلام ستيز" (اسلام النص و اسلام الصراع) در روزنامه سعودي الرياض به قلم عبدالله بن بجاد عتيبي آغاز شد.
عبدالله بن بجاد در مقاله اش اين نظريه را مطرح كرد كه لا اله الا الله، يعني شهادت به يگانگي خداوند كه ركن اصلي دين اسلام را تشكيل مي دهد، از معناي اصلي آن تحريف شده است.
به عقيده عبدالله بن بجاد، عده اي با قرائت خاص خود از اسلام، شهادت به يگانگي خداوند را به معني نفي ديگر اديان و همچنين تفاسير و برداشتهاي ديگر از دين اسلام تعبير كردند و با حاكم كردن اين تعبير، مخالفان خود را كافر شمردند و به ستيز با آنان برخاستند.
بخشي از اشاره وي به برخي فتاواي افرادي نظير براك است كه شيعيان را رافضي خوانده و حكم به تكفير آنان داده است. اين مقاله بحثهاي زيادي برانگيخت و مقالاتي در نقد و رد آن چاپ شد.
يوسف ابا الخيل، روزنامه نگار سعودي در واكنش به مخالفتهايي كه مقاله عبدالله بن بجاد برانگيخته بود مقاله اي نوشت كه به بالا گرفتن جنجالها دامن زد.
او در مقاله اي با عنوان "داوري اسلام درباره دگرانديشان" (الآخر في ميزان الإسلام) در روزنامه الرياض، به بررسي ريشه واژه كفر در زبان عربي پرداخت و نوشت كه استفاده از اين واژه در قرآن در مورد پيروان ديگر اديان، به معناي نفي و ستيز با آنان نيست بلكه منظور قرآن از كافر كساني است كه حقيقت اديان توحيدي را پنهان و تحريف كرده اند.
يوسف ابا الخيل با اشاره به پيماني كه پيامبر اسلام پس از مهاجرت با مدينه با يهوديان اين شهر منعقد كرد نوشت كه پيامبر در آن زمان يهوديان را كافر نشمرد و تنها پس از عهدشكني برخي از قبائل يهود بود كه آياتي عليه يهوديان بر پيامبر نازل شد.
در پي چاپ اين مقاله، مخالفان آن نظر شيخ عبدالرحمن براك، يكي از فقهاي برجسته سعودي را درباره ديدگاههاي عبدالله بن بجاد و يوسف ابا الخيل جويا شدند.
شيخ عبدالرحمن براك در پاسخ فتوا داد كه اگر نويسندگان اين مقالات از نظر خود بازنگردند و توبه نكنند، مرتد به شمار مي روند و قتل آنان واجب است، پس از مرگ نبايد آنان را به شيوه مسلمانان غسل و كفن كرد و به جنازه شان نماز خواند.
شيخ عبدالرحمن همچنين بر مسئولان حكومتي واجب دانست كه روزنامه الرياض و كليه افرادي را كه در نشر چنين مقالاتي نقش داشته اند مورد بازخواست قرار دهند.
يازده تن از علما و بيست تن از دانشگاهيان سعودي با انتشار اطلاعيه اي از فتواي شيخ عبدالرحمن اعلام حمايت كردند و شماري ديگر از علماي بلندپايه سعودي نيز حمايت خود را از اين فتوا طي اظهارنظرهاي جداگانه ابراز كردند، اما مفتي اعظم عربستان سعودي، شيخ عبدالعزيز آل شيخ كه نظراتش به عنوان احكام رسمي شرعي در اين كشور شناخته مي شود در برابر اين فتوا سكوت كرد و نظري نداد.
اما در مقابل در بيانيه اي كه گروهي از نويسندگان و فعالان حقوق بشر عليه فتواي شيخ عبدالرحمن براك منتشر كرده اند، او و حاميانش را متهم به تروريسم فكري كرده و به آنان لقب علماي ظلمت داده اند.
در اين بيانيه آمده كه شيخ عبدالرحمن و حاميانش اسلام را در انحصار خود مي دانند و فكر مي كنند كه از جانب خداوند سخن مي گويند. براك جزو مفتياني است كه مدتي پيش حكم به تخريب ضريح سيدالشهدا(ع) نيز داده بود.
در بيانيه 92 فعال فرهنگي سعودي نيز ضمن محكوم كردن فتواي قتل عبدالله بن بجاد و يوسف ابا الخيل تأكيد شده كه اگر آسيبي به هر يك از اين دو روزنامه نگار برسد، مسئول آن شيخ عبدالرحمن براك خواهد بود.
منبع: تابناك
