2024 March 19 - سه شنبه 29 اسفند 1402
ادله شهادت ثالثه (6)
کد مطلب: ٦٤٨٦ تاریخ انتشار: ٣٠ فروردين ١٣٩١ تعداد بازدید: 2877
خارج فقه مقارن » شهادت ثالثه از ديدگاه فريقين
ادله شهادت ثالثه (6)

91/01/30

بسم الله الرحمن الرحیم

تاریخ: 91/01/30

موضوع: ادله شهادت ثالثه (6)

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین و هو خیر ناصر و معین الحمدلله و الصلاة علی رسول الله و علی آله آل الله لا سیما علی مولانا بقیة الله و اللعن الدائم علی أعدائهم أعداء الله الی یوم لقاء الله الحمدلله الذی هدانا لهذا و ما کنّا لنهتدی لولا أن هدانا الله

بحث ما در این رابطه بود آقایانی که خود را اهل سنت می‌نامند، بخاطر اینکه همانند شیعه عمل نکنند و مخالفتشان را با تشیع و پیروان اهل بیت اعلام کنند، حاضرند از سنت فرار کنند و سنت را ترک کنند. ما در جلسه گذشته دو مورد روایت در این خصوص عرض کردیم.

یکی از مواردی که اهل سنت بسیار نسبت به آن حساس هستند و ادعا می‌کنند به دلیل اینکه شعار شیعه شده است ما باید آن را ترک کنیم تا مشتبه به شیعه یا متهم به رافضه نشویم، بحث تسطیح قبر یا تسنیم قبر است.

البته قضیه تسطیح قبر یا تسنیم قبر در میان اهل سنت بحث مفصلی دارد مبنی بر اینکه آیا وقتی میت را در قبر می‌گذارند، قبر باید با سطح زمین یکنواخت باشد یا مقداری خاک به اندازه یک وجب بالا بیاید و همانند کوهان شتر باشد.

آقایان از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)، خلفا، حضرت امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) و دیگر صحابه روایاتی نقل می‌کنند در رابطه با اینکه سنت تسطیح قبر است به این معنا که باید قبر را مسطح کرد.

حال سؤال اینجاست که آیا باید قبر را با زمین یکنواخت کرد یا اگر مقداری بالا بیاید هموار باشد و سطح آن برابر باشد اشکالی ندارد!! همچنین مسنم باشد به معنای این است که از سطح زمین بالا بیاید یا به حالت کوهان شتر دربیاید.

ما فعلاً با تسطیح و تسنیم به هر معنا باشد کاری نداریم. آقای «رافعی» متوفای 623 هجری از قول «قاسم بن محمد بن ابی بکر» می‌گوید:

«رأیت قبر النبی صلی الله علیه وسلم وأبی بکر وعمر رضی الله عنهما مسطحة»

خودم قبر پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و ابوبکر و عمر را دیدم که مسطح بود و مسنم نبود.

«وقال ابن أبی هریرة إن الافضل الآن العدول من التسطیح إلی التسنیم»

ابن ابی هریره می‌گوید: قطعا هم اکنون افضل این است که قبر را مسطح نکنیم.

«لان التسطیح صار شعارا للروافض»

به خاطر اینکه مسطح کردن قبر، شعار روافض است.

«فالاولی مخالفتهم»

بهتر این است که مسطح کردن قبر را ترک کنیم تا مخالفت خود را با شیعه اعلام کنیم.

واقعاً باید به این تسنن مرحبا گفت!!

«وصیانة المیت وأهله عن الاتهام بالبدعة»

تا میت و خانواده او را از متهم شدن به بدعت حفظ کنیم.

فتح العزیز بشرح الوجیز ؛ الشرح الکبیر [وهو شرح لکتاب الوجیز فی الفقه الشافعی لأبی حامد الغزالی (المتوفی: 505 هـ)]، المؤلف: عبد الکریم بن محمد الرافعی القزوینی (المتوفی: 623 هـ)، الناشر: دار الفکر، ج 5، ص 230- 232، باب کتاب الطهارة

ما واقعاً نمی‌دانیم این دین، چطور دین و مذهب و اهل سنتی است که حاضر است سنت را رسماً ترک کند تنها به خاطر اینکه به پیروان اهل بیت (علیهم السلام) مشتبه نشود

آقای «محمد بن عبدالرحمن دمشقی» که حدود سال 780 هجری از دنیا رفته‌اند، کتابی به نام «رحمة الامة فی اختلاف الائمة» دارند که در این کتاب می‌گوید:

«السنة فی القبر التسطیح»

سنت در قبر چنین است که باید مسطح باشد.

«وهو أولی من التسنیم علی الراجح من مذهب الشافعی»

در مذهب شافعی اولویت این است که قبر مسنم و برآمده شود.

«وقال الثلاثة أبو حنیفة ومالک وأحمد: التسنیم أولی، لأن التسطیح صار شعاراً للشیعة»

سه رئیس از رؤسای مذاهب اربعه می‌گوید: ترک سنت اولی است، زیرا تسطیح از شعائر شیعه هست!

در زمان بنی امیه دستور دادند خلاف هر حکمی از احکام از امیرالمؤمنین که منتشر می‌شود را در جامعه منتشر کنید. «خذ بما خالف العامة»؛ دروغ در جامعه منتشر کنید!! کسانی که خلاف سنت و به خاطر مخالفت با امیرالمؤمنین کارهایی انجام می‌دهند اهل سنت هستند!

ما در گذشته روایتی بیان کردیم مبنی بر اینکه وقتی «سعید بن جبیر» نقل می‌کند همراه «ابن عباس» در منا بودیم که پرسید:

«یا سعید، ما لی لا أسمع الناس یلبون؟»

ای سعید، چرا مردم اللهم لبیک نمی‌گویند؟

«فقلت: یخافون معاویة»

گفت: این افراد از معاویه می‌ترسند.

«فخرج ابن عباس من فسطاطه، فقال: لبیک اللهم لبیک، وإن رغم أنف معاویة، اللهم العنهم، فقد ترکوا السنة من بغض علی»

در این حال ابن عباس از خیمه خود بیرون آمد و با صدای بلند گفت: لبیک اللهم لبیک، خدایا لعنت کن کسانی را که سنت پیغمبر اکرم را به خاطر بغض علی بن ابی طالب ترک کردند.

المستدرک علی الصحیحین، اسم المؤلف: محمد بن عبدالله أبو عبدالله الحاکم النیسابوری، دار النشر: دار الکتب العلمیة - بیروت - 1411 هـ - 1990 م، الطبعة: الأولی، تحقیق: مصطفی عبد القادر عطا، ج 1، ص 636، ح 1706

به همین خاطر «خذ بما خالف العامة» به این معنا نیست که هرچیزی اهل سنت فتوا دادند ما هم خلاف آن فتوا دهیم.

اولاً باید بگوییم که این فقط در روایات متعارضین هست به این معنا که اگر دو روایت با هم متعارض بودند؛ در یک مورد می‌گوید فلان حکم این چنین است و در جای دیگر می‌گوید فلان حکم خلاف این است.

«خذ بما خالف العامة» بخاطر این است که آنچه عامه نقل می‌کنند یا از روی کینه و یا به خاطر بغض با علی ابن ابی طالب بوده است.

همچنین شیخ انصاری در رسائل در جلد اول صفحه 615 (چاپ جدید جلد 4 صفحه 125) و محدث جزائری در زهر الربیع صفحه 522 نقل می‌کنند که از «ابو حنیفه» سؤال کردند: وقتی ما به سجده می‌رویم چشممان باز باشد یا بسته ؟!

او در جواب می‌گوید: من نمی‌دانم؛ امام صادق دستور می‌دهد چشمتان را در سجده ببندید من می‌گویم چشمتان را باز کنید، اما اگر دستور می‌دهد چشمتان را باز کنید من می‌گویم چشمتان را ببندید. از روی احتیاط یک چشمتان را باز کنید و یک چشمتان را ببندید!

دلیل او بر این فتوا این است که مخالفت قطعی با امام صادق باشد، زیرا اگر امام صادق هردو چشمش را ببندد هم ما مخالفت کردیم به جهت اینکه ما یک چشممان را بستیم! همچنین اگر بگوید هر دو چشمتان را باز کنید بازهم مخالفت کردیم، زیرا یک چشممان را باز کردیم!

این قضایا نقل شده است و ما روی سند آن نمی‌خواهیم زیاد تفحص کنیم که واقعیت دارد یا خیر، اما مبنا بر این است.

«ابن تیمیه» هم در جای دیگری می‌گوید: تعدادی از بزرگان ما کتابی به نام «فیما خالفت الصحابه علی بن ابی طالب»؛ "صحابه خلافا لعلی فتوا دادند" نوشته‌اند. این عبارت از «مبارکفوری» در «تحفه احوذی شرح جامع ترمذی» است. او می‌گوید:

«بأن المسطح یشبه ما یصنع للجلوس بخلاف المسنم»

مسطح کردن قبر شبیه سکو هست که افراد در آنجا می‌نشینند برخلاف مسنم که مانند کوهان شتر می‌باشد.

«و رجحه بن قدامة بأنه یشبه أبنیة أهل الدنیا»

ابن قدامه تسنیم را ترجیح داد، زیرا مسطح کردن شبیه ساختمان‌های اهل دنیاست.

زمانی که مردم اهل دنیا خانه می‌سازند، سکویی هم می‌سازند و روی آن می‌نشینند. اگر ما قبرها را همانند سکو درست کردیم و کاملاً مسطح و هموار شد، شبیه آن‌هاست.

«وهو من شعار أهل البدع»

مسطح کردن یکی از شعائر اهل بدعت است.

«فکأن التسنیم أولی»

بنابراین تسنیم اولویت دارد.

[تحفة الأحوذی - المبارکفوری]، الکتاب: تحفة الأحوذی بشرح جامع الترمذی، المؤلف: محمد عبد الرحمن بن عبد الرحیم المبارکفوری أبو العلا، الناشر: دار الکتب العلمیة – بیروت، ج 4، ص 130، باب ما جاء فی تسویة القبر، ح 1049

انسان واقعاً نمی‌داند به این فتاوی بخندد یا گریه کند و به این تفکر مرحبا بگوید یا فاتحه بخواند! «بیهقی» در کتاب «معرفة السنن و الآثار» جلد 3 صفحه 188 می‌گوید:

« و قد استحب بعض أهل العلم من أهل الحدیث التسنیم فی هذا الزمان لکونه جائزاً بالإجماع»

بعضی از اهل علم گفته‌اند که تسنیم در این زمان مستحب است و حرام نیست.

«وأن التسطح صار شعاراً لأهل البدع»

و مسطح کردن قبر شعار اهل بدعت است.

«کیلا یکون سبباً لإطالة الألسنة فیمن فعل ذلک بقبره وهو منزه عنه»

اگر کسانی قبرها را مسطح کنند مردم می‌گویند آن‌ها شیعه هستند، علی رغم اینکه از تشیع منزه هستند.

معرفة السنن والآثار عن الامام أبی عبد الله محمد بن أدریس الشافعی، اسم المؤلف: الحافظ الامام أبو بکر أحمد بن الحسین بن علی بن موسی أبو أحمد. البیهقی. الخسروجردی، دار النشر: دار الکتب العلمیة- لبنان/ بیروت- بدون، الطبعة: بدون، تحقیق: سید کسروی حسن، ج 3، ص 188، ح 2181

اگر قبر را مسطح کنیم خانواده و صاحب قبر به تشیع متهم می‌شوند.

عزیزان به آدرس‌هایی که بنده می‌دهم دقت کنند و آن‌ها را با دقت یادداشت کنند.

بعضی از بزرگواران همانند مرحوم «علامه امینی» در کتاب «الغدیر» به این مطلب اشاره کرده اند، اما مصادری که در اختیار «علامه امینی» بوده است در اختیار ما نیست و ما نتوانستیم کتاب‌هایی که این بزرگوار به آن اشاره کرده را پیدا کنیم.

آدرس‌هایی که بنده خدمت دوستان عرض می‌کنم، آدرس‌های دقیق از نرم افزار «مکتبه اهل بیت» می‌باشد. شما این آدرس‌ها را به این شکل مرتب در هیچ منبع دیگری نمی‌بینید. کسی که در این زمینه به طور مفصل وارد شده است، آقای «شیخ علی آل محسن» یکی از بزرگان و علمای شیعه عربستان سعودی از مناطق قطیف و احصاء است. ایشان کتابی به نام «لله ثم للحقیقة» دارد که به عنوان کتاب برگزیده سال ولایت انتخاب شد.

ایشان عمدتاً متأثر از فرمایشات «مرحوم علامه امینی» آدرس‌هایی که این بزرگوار داده را در پاورقی ذکر کرده یا از برخی علمای شیعه آورده است. به عنوان مثال «صراط مستقیم» اثر یکی از علمای شیعه به نام «عاملی» است که اصلاً برای حرفش سندی ذکر نمی کند. ما این مباحث را باید از سرمنشأ آن که کتب فقهی اهل سنت هست، بگیریم. با این حال این آدرس‌ها در ذهن عزیزان باشد.

آقای «ابن قدامه مقدسی» یکی از بزرگان فقهای حنبلی و مورد تأیید علمای وهابی می‌گوید:

«وَتَسْنِیمُ الْقَبْرِ أَفْضَلُ مِنْ تَسْطِیحِهِ»

مسنم ساختن قبر بهتر از مسطح ساختن آن است.

«وَبِهِ قَالَ مَالِک وَأَبُو حَنِیفَةَ وَالثَّوْرِی»

مالک، ابوحنیفه و ثوری هم بر این عقیده هستند.

«وَقَالَ الشَّافِعِی: تَسْطِیحُهُ أَفْضَلُ»

شافعی می‌گوید: تسطیح افضل است.

«قَالَ: وَبَلَغَنَا أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ - صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَسَلَّمَ - سَطَّحَ قَبْرَ ابْنِهِ إبْرَاهِیمَ»

پیغمبر اکرم قبر فرزندش ابراهیم را مسطح کرد.

سیره پیغمبر اکرم بر همین است.

«وَعَنْ الْقَاسِمِ قَالَ: رَأَیتُ قَبْرَ النَّبِی - صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَسَلَّمَ - وَأَبِی بَکرٍ وَعُمَرَ مُسَطَّحَةً»

قاسم بن محمد بن ابی بکر می‌گوید: خودم دیدم قبر پیغمبر اکرم، ابوبکر و عمر هم مسطح است.

او پس از اینکه می‌گوید: "پیغمبر اکرم قبر فرزند خود را مسطح کرده است"، "قبر رسول اکرم، ابوبکر و عمر هم مسطح بود"؛ ادعا می‌کند که تسنیم بهتر است.

«وَلَنَا مَا رَوَی سُفْیانُ التَّمَّارُ، أَنَّهُ قَالَ: رَأَیتُ قَبْرَ النَّبِی - صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَسَلَّمَ - مُسَنَّمًا»

دلیل ما این است که سفیان تمار می‌گوید: من قبر نبی اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) را مسنم دیدم.

«رَوَاهُ الْبُخَارِی بِإِسْنَادِهِ وَعَنْ الْحَسَنِ مِثْلُهُ»

او همچنین می‌گوید ما روایاتی داریم مبنی بر اینکه قبر پیغمبر اکرم مسنم بوده است.

«وَلِأَنَّ التَّسْطِیحَ یشْبِهُ أَبْنِیةَ أَهْلِ الدُّنْیا، وَهُوَ أَشْبَهُ بِشِعَارِ أَهْلِ الْبِدَعِ»

مسطح کردن شبیه ساختمان‌های اهل دنیاست و شبیه به شعائر اهل بدعت است.

«فکان مکروها»

به همین خاطر این امر مکروه است.

المغنی لابن قدامة، المؤلف: أبو محمد موفق الدین عبد الله بن أحمد بن محمد بن قدامة الجماعیلی المقدسی ثم الدمشقی الحنبلی، الشهیر بابن قدامة المقدسی (المتوفی: 620 هـ)، الناشر: مکتبة القاهرة، الطبعة: بدون طبعة، ج 2، ص 377، ح 1588

آقای «محی الدین نووی» بحث مفصلی دارد مبنی بر اینکه آیا تسطیح قبر افضل است یا تسنیم افضل است.

ایشان ادله‌ای می‌آورند برای اثبات اینکه تسطیح افضل است، «شافعی» و جماعاتی از متأخرین بر این عقیده هستند که تسطیح افضل است؛ اما در انتها می‌نویسد:

«أن التسنیم أفضل لکون التسطیح شعار الرافضة»

تسنیم افضل است، زیرا تسطیح شعار شیعه است.

المجموع شرح المهذب، ج 5، ص 295، المؤلف: أبو زکریا محیی الدین یحیی بن شرف النووی (المتوفی: 676 هـ)، دار الفکر- بیروت.

او این روایت را از «ابن ابی هریره» نقل می‌کند. آقای «قسطلانی» از علمای اهل سنت در کتاب «ارشاد الساری» جلد 2 صفحه 468 هم موضع می‌گیرد و می‌گوید: سنت در قبر مسطح ساختن است و ما نمی‌توانیم آن را ترک کنیم به جهت اینکه شعار روافض است.

کار به جایی رسیده که می‌گویند: آش به قدری شور شده است که صدای آشپز هم در آمده است!

«عینی» نقل می‌کند که صاحب کتاب «الهدایة» در مورد تسنیم مطالبی بیان می‌کند و می‌گوید: بزرگان ما فتوا داده‌اند که مسطح کردن درست نیست، زیرا شعار روافض است.

با این حال این مسئله را عزیزان دقت کنند که نقل می‌کنند قبر «ابراهیم» فرزند پیغمبر اکرم مسطح بوده است، قبر رسول اکرم مسطح بوده است، قبر ابوبکر و عمر هم مسطح بوده است.

روایات متعددی هم در تسطیح آوردند، اما می‌گویند: امروزه تسطیح شعار روافض شده است و ما بر خلاف سنت و عمل شیعه عمل می کنیم و قبر را تسطیح نمی کنیم!

اما این دلیل الحق برای من روشن نیست. آیا در جامعه تنها شیعیان قبرها را مسطح می‌کنند یا اهل سنت هم قبرها را مسطح می‌کردند؟!

به دلیل اینکه شیعه در برابر اهل سنت قبرها را مسطح می‌کند، اهل سنت باید به طور کلی تسطیح را ترک کنند؟! آیا ملاک این است؟! اینکه تسطیح قبر شعار روافض شده است زیاد مشخص نیست.

اگر ملاک این باشد که شیعه در کنار اهل سنت هر عمل مستحب یا واجبی انجام داد مشتبه به شیعه و متهم به رافضه نشوند، باید به صورت قاعده کلی فقهی آن را بیان کنند:

«کل مستحب یوجب التشبه بالروافض یجب ترکه»

اگر این مسئله به صورت یک قاعده کلی درآید، دیگر سنگ روی سنگ بند نخواهد شد. شاید در هر جامعه‌ای التزام شیعه به مستحبات بیش از اهل سنت یا حداقل برابر اهل سنت بوده است. یا جوامع خاصی وجود داشته است که اهل سنت به این سنت عمل نمی‌کردند و تنها شیعیان به این سنت عمل می‌کردند. به همین خاطر آقایان اهل سنت به هیچ وجه نباید چنین عملی را انجام دهند که این هم ضعف اهل سنت است.

اهل سنت که خود را اهل سنت می‌نامند، چگونه سنت پیغمبر اکرم را ترک کرده بودند؟! آقایان هر طرفی را بخواهند انتخاب کنند، بازهم با مشکل مواجه‌اند.

بحث دیگری وجود دارد مبنی بر اینکه پیغمبر اکرم به امیرالمؤمنین فرمودند: به مدینه برو و هر قبری را بلندتر یافتی با زمین یکسان کن. همچنین روایت دیگری وجود دارد مبنی بر اینکه وقتی امیرالمؤمنین به حکومت رسید، تمام قبرها را با زمین یکسان کرد.

اشکالاتی به این روایات وارد شده است، زیرا اگر زمان پیغمبر اکرم ملاک است که علی بن ابی طالب مأموریت پیدا کرده است به مدینه بیاید و تمام قبرها را با زمین یکسان کند تاریخ ثابت کرده است امیرالمؤمنین قبل از هجرت به مدینه قدم نگذاشته است.

در مورد این ادعا حتی یک روایت ضعیف هم وارد نشده است. همچنین اگر می‌گویند: امیرالمؤمنین در زمان خلافت خود قبرها را یکسان کرده است!

آیا در جامعه‌ای قبرها را یکسان کردند که زمان ابوبکر و عمر و عثمان فتح شده بود است؟!

اگر این مناطق فتح بوده است، چرا ابوبکر و عمر و عثمان به این سنت پیغمبر اکرم عمل نکرده بودند و سنت پیغمبر اکرم را ترک کرده بودند؟! حال آنکه رسول الله فرموده بودند: هیچ قبری نگذارید، مگر اینکه با خاک یکسان کنید.

بنابراین این نقصی است که بر ابوبکر و عمر و عثمان است که سنت پیغمبر اکرم را ترک کردند. همچنین اگر می‌گویید امیرالمؤمنین دستور داده قبرهای مناطقی که فتح کرده را یکسان کنند، معلوم است آن قبور متعلق به کفار بوده است و هیچ ارتباطی به مسلمان‌ها ندارد.

این افراد هر طرفی بخواهند بپیچند با مشکل مواجه‌اند.

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته



Share
* نام:
* پست الکترونیکی:
* متن نظر :
  

آخرین مطالب