سؤال كننده : محمد هاشم سروري
پاسخ اين مطلب را مي توان در قديمي ترين منابع اعتقادي شيعه يافت :
قول الصادق عليه السلام : ما بدا لله بداء كما بدا له في إسماعيل ابني ،
يقول : ما ظهر لله أمر كما ظهر له في إسماعيل ابني إذ اخترمه قبلي ليعلم بذلك أنه ليس بإمام بعدي .
كلام امام صادق عليه السلام : براي خداوند بدايي صورت نگرفت مثل آنچه كه در اسماعيل فرزندم صورت گرفت .
ايشان مي فرمايند كه از خداوند امري ظاهر نشد ( از جهت تعجب برانگيز بودن براي مردمان ) همانطور كه در مورد اسماعيل فرزندم صورت گرفت . زيرا وي را قبل از من از دنيا برد تا همگان بدانند كه وي بعد از من امام نيست .
التوحيد ، الشيخ الصدوق ، ص 336
اسماعيل فرزند بزرگ امام صادق عليه السلام بود، و به حسب روال طبيعي و آنچه در بين مردم مشهور بود وي بايد امام مي شد ؛
زيرا شيعيان روايتي دارند كه در آن آمده است :
الأمر في الكبير ما لم تكن فيه عاهة
امامت در فرزند بزرگ است ، مگر اينكه وي بيماري داشته باشد ( كه سبب رويگرداني مردم از وي شود )
الكافي ج 1 ص258
كه البته اين روايت از جهت رجالي با سند صحيح به دست ما نرسيده است و در آن سهل بن زياد ابو يحيي الواسطي است كه امامي است اما وثاقت وي ثابت نشده است. و تحريف مضمون همين روايت بود كه سبب گمراهي عده اي از شيعيان بعد از شهادت امام صادق عليه السلام گرديد ؛ زيرا عبد الله أفطح فرزند ديگر امام ، از امام كاظم عليه السلام بزرگتر بود و لذا عده اي با تحريف اين روايت قسمت آخر آن را كه مي گويد امام نبايد از جهت جسمي مشكلي داشته باشد ، برداشته و از آن براي اثبات امامت عبد الله افطح استفاده كردند. زيرا سر عبد الله افطح ، حالت طبيعي نداشت و لذا به وي افطح مي گفتند )
اما طبق روايات رسيده از اهل بيت ، امام بعد از امام صادق عليه السلام فرزند ديگر حضرت يعني موسي بن جعفر بودند . لذا اين مطلب براي مردم ايجاد شبهه كرده بود . به همين جهت خداوند متعال اسماعيل را در حيات پدر از دنيا برد تا همگان بدانند كه امام بعد از ايشان حضرت موسي بن جعفر عليهم السلام است .
اين مطلب يعني از دنيا رفتن اسماعيل براي بيشتر مردم عجيب بود ؛ زيرا ايشان چنين فكر مي كردند كه وي امام خواهد شد اما خداوند وعده خود را عملي ساخت .
موفق باشيد
گروه پاسخ به شبهات
مؤسسه تحقيقاتي حضرت ولي عصر (عج)
پاسخ:
با سلام
دوست گرامي
همانطور كه در اين پاسخ گفته شده است ، بداء يعني آشكار شدن براي مردمي كه آگاهي ندارند ؛ اما وقتي شخصي آگاهي داشته باشد ديگر براي او بدا معني ندارد ؛ حضرت اين جمله را نسبت به كساني مطرح كرده اند كه نام دوازده امام را نمي دانستند به سبب بزرگتر بودن اسماعيل گمان مي كردند او بايد امام شود و يا نام دوازده امام را مي دانستند ،اما با خود مي گفتند چگونه ممكن است با وجود برادر بزرگتر ، كوچكتر امام شود و اين مساله را تناقضي در روايات شيعه مي پنداشتند ، براي ايشان بدا شد ؛اما كساني كه علم به دوازده امام داشته و مي دانستند امام كاظم امام خواهند شد ، و در اين مطلب شكي نداشتند ، ديگر زنده بودن يا نبودن برادر بزرگتر براي آنها تاثيري نداشت .
بهتر است دوباره نظري دقيق در پاسخ داده شده داشته باشيد
اما اينكه سني ها مي گويند امام در ابتدا اسماعيل را به جانشيني معرفي كرده بودند !!! نه تنها با تاريخ موافقت ندارد ، بلكه تاريخ مخالف آن است ، زيرا در روايات شيعه از زمان پيامبر نام دوازده نفر جانشين و لقب ايشان مشخص است و بدين سبب نه تنها براي امام ، بلكه آگاهان شيعه نيز شكي نداشتند كه امام بعد از حضرت جعفر صادق (عليه السلام)چه كسي است .
موفق باشيد
گروه پاسخ به شبهات