(جلسه هفتاد و سوم 18 2 1401)
موضوع: نقد روایات نهی از قیام قبل از قیام امام عصر (ارواحنا فداه)
اللهم صل علی محمدٍ وآل محمد وعجل فرجهم اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین و هو خیر ناصر و معین الحمدلله والصلاة علی رسول الله وعلی آله آل الله لاسیما علی مولانا بقیة الله واللعن الدائم علی اعدائهم اعداء الله إلی یوم لقاء الله، الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی هَدانا لِهذا وَ ما کُنَّا لِنَهْتَدِیَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللَّه، وَ أُفَوِّضُ أَمْری إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصیرٌ بِالْعِباد حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکیل نِعْمَ الْمَوْلى وَ نِعْمَ النَّصیر
پرسش:
خدا را بر تمام نعمت هایش بویژه نعمت ولایت سپاس می گوییم و سپاس دیگر که توفیق مان داد امسال هم در محضر عزیزان هستیم و بتوانیم با این کارهایمان رضایت حضرت ولی عصر (ارواحنا لتراب مقدمه الفداء) را فراهم کنیم.
امیدواریم که ان شاء الله عبادت های دوستان مورد قبول قرار گرفته باشد، دعاها به اجابت رسیده باشد و کارهای تبلیغی هم که داشتید ان شاء الله مرضی حضرت ولی عصر (ارواحنا لتراب مقدمه الفداء) قرار گرفته باشد.
اگر دوستان سوال خاصی دارند در خدمت شان هستم اگر نیست که بحث را شروع کنیم
پرسش:
در آیه قرآن می گوید:
(أُولَئِکَ هُمْ خَیرُ الْبَرِیةِ)
بهترین مخلوقات (خدا)یند!
سوره بینه (98): آیه 7
(خَیرُ الْبَرِیةِ) منظورش چه کسانی هستند؟
پاسخ:
روایات متعدد داریم نه یک روایت نه دو روایت نه از شیعه بلکه از اهل سنت که مراد از (أُولَئِکَ هُمْ خَیرُ الْبَرِیةِ) امیر المؤمنین و شیعیان امیر المؤمنین (سلام الله علیه) هستند. تاریخ دمشق، جلد 42، ص 371رسول اکرم فرمود:
«والذی نفسی بیده إن هذا»
به امیر المؤمنین اشاره کرد
«وشیعته لهم الفائزون یوم القیامة»
تا:
«ونزلت (إن الذین آمنوا وعملوا الصالحات أولئک هم خیر البریة)»
تاریخ مدینة دمشق وذکر فضلها وتسمیة من حلها من الأماثل؛ اسم المؤلف: أبی القاسم علی بن الحسن إبن هبة الله بن عبد الله الشافعی الوفاة: 571، دار النشر: دار الفکر - بیروت - 1995، تحقیق: محب الدین أبی سعید عمر بن غرامة العمری، ج 42، ص 371
هم چنین شواهد التنزیل آقای حسکانی همین تعبیر است. در کتاب های دیگر هم تعبیر را دارند.
پرسش:
(درباره یک سری مقامات اهل بیت علیهم السلام توضیح بفرمایید)
پاسخ:
آن روایتی که آمده:
«اولنا محمّد و اوسطنا محمّد و آخرنا محمّد و کلنا محمد (صلی الله علیه وآله وسلم)»
تفسیر القمی؛ قمى، على بن ابراهیم، محقق/ مصحح: موسوى جزائرى، طیّب، ناشر: دار الکتاب، ج1، ص18
آن چه که از روایات احادیث نوری اهل بیت استفاده می شود این را علامه مجلسی هم در بحار در احادیث نوری مطرح می کند و می فرمایند بر این که اگر در بعضی از جاها رسول اکرم از احادیث نوری نام برده شده:
«أَوَّلُ مَا خَلَقَ اللَّهُ نُورِی»
بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ط - بیروت)؛ نویسنده: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، ناشر: دار إحیاء التراث العربی، محقق/ مصحح: جمعی از محققان، ج1، ص97
یا:
«خَلَقَ الْأَشْیَاءَ مِنْ نُورِی وَ نُورِ عَلِی»
بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ط - بیروت)؛ نویسنده: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، ناشر: دار إحیاء التراث العربی، محقق/ مصحح: جمعی از محققان، ج25، ص24
می گفت با توجه به روایات دیگر همه این ها نور واحده بودند. یا آن متن جامعه کبیره:
«وَ أَنَّ أَرْوَاحَکُمْ وَ نُورَکُمْ وَ طِینَتَکُمْ وَاحِدَةٌ طَابَتْ وَ طَهُرَتْ بَعْضُها مِنْ بَعْض»
من لا یحضره الفقیه؛ نویسنده: ابن بابویه، محمد بن على، ناشر: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم مصحح: غفاری، علی اکبر، ج2، ص613
این ها یک نور هستند به 14 قسمت تقسیم شدند و هر کدام از این ها در یک مقطعی از زمان:
«خَلَقَکُمُ اللَّهُ أَنْوَاراً فَجَعَلَکُمْ بِعَرْشِهِ مُحْدِقِین حَتَّى مَنَّ عَلَیْنَا بِکُمْ فَجَعَلَکُمْ فِی بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُه»
من لا یحضره الفقیه؛ نویسنده: ابن بابویه، محمد بن على، ناشر: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم مصحح: غفاری، علی اکبر، ج2، ص613
در این جسم های خاکی قرار گرفتند. ولذا همه این ها یک نور هستند و در یک نگاهی رسول اکرم است. در یک نگاهی امیر المؤمنین است. در یک نگاهی دیگر ائمه (علیهم السلام) هستند و برای این ها هیچ تفاوتی ندارد.
حتی این را آلوسی سلفی هم به صراحت نقل می کند، خیلی هم مفصل این آیه را نقل کرده دوستان آخر جلد 30، صفحه 227 را ملاحظه کنند که در رابطه با آیه شریفه (أُولَئِکَ هُمْ خَیرُ الْبَرِیةِ) از همه مفصل تر آلوسی آورده. طبری هم آورده، شوکانی و افراد دیگر هم این روایت را آوردند.
یکی از مسائلی که ما باید دقت کنیم، (معرفت ائمه اطهار است). متأسفانه به تعبیر علامه طباطبائی (رضوان الله تعالی علیه) این روزی، روزی معرفت ائمه (علیهم السلام) نصیب و قسمت حوزه های علمیه نشده اگر کسی این ها را شناخت:
«مَعْرِفَتِی بِالنُّورَانِیَّةِ مَعْرِفَةُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل»
معرفت نورانیت من، معرفة الله است.
بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ط - بیروت)؛ نویسنده: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، ناشر: دار إحیاء التراث العربی، محقق/ مصحح: جمعی از محققان، ج26، ص1
لذا اگر ما این ها را خوب بشناسیم آن گونه ای که هست دیگر همه چیزمان حل است هم دنیا و هم آخرت حل است و می رسیم به آن جا که:
رسد آدم به جایی که به جز خدا نبیند/ بنگر که تا چه حد است مقام آدمیت!
و کسانی هم که به مقامات بالا رسیده اند با عمل نرسیده اند با معرفت رسیده اند:
«وَ أَفْضَلُکُمْ أَفْضَلُکُمْ مَعْرِفَةً»
بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ط - بیروت)؛ نویسنده: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، ناشر: دار إحیاء التراث العربی، محقق/ مصحح: جمعی از محققان، ج3، ص14
نماز کسی که دارای معرفت است بسیار با ارزش تر از نماز کسی است که معرفت ندارد.
تعبیر مرحوم امام را همیشه آقایان در ذهن مبارک شان باشد بشنوند تحلیلش جدا بماند
«فالحقیقة المحمّدیّة هی الَّتی تجلَّت فی صورة العالم والعالم من الذرّة إلى الدرّة ظهورها وتجلَّیها»
مصباح الهدایة إلى الخلافة والولایة؛ مؤلف: امام خمینى- تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، ص57
خدای عالم یک تجلی کرده یک وجود آفریده آن هم نور محمد و آل محمد (صلوات الله علیهم اجمعین) است و تمام عالم تجلی این نور مقدس است و هدف از این خلقت هم همین ها هستند.
آقایان اگر سایت آقای مصباح یزدی (رضوان الله تعالی علیه) را نگاه کنند ایشان یک سخنرانی در جمع اساتید حوزه علمیه دارد و یک مقاله در رابطه با حقیقت نوری ائمه دارد.
می شود گفت تا حدودی مسئله را خیلی روشن و واضح کرده در این 2 سخنرانی سخنرانی اش کوتاه است 7- 8 صفحه بیشتر نیست، ولی آن مقاله ای که ایشان دارد آن مقاله اش خیلی جالب است.
یکی هم آقای اصغر زاده است من از نزدیک ندیدم ایشان هم مراتب وجودی 14 معصوم بیانات حضرت آیت الله مصباح یزدی، نور رسول الله نخستین مخلوق، این 2 مقاله واقعا خواندنی است. اگر دوستان این 2 تا مقاله را 50 بار هم مطالعه کنند می ارزد نکات خیلی ظریفی دارد.
من با ایشان از نزدیک آشنا بودم ولی معمولاً آن آقایانی که در فاز فلسفه هستند کم هستند به این شکل، روی معرفت ائمه (سلام الله علیهم اجمعین) بی پرده حرف بزنند. ولی ایشان خیلی بی پرده حرف زده خیلی از حرف هایی که دیگران جرأت نمی کنند نسبت به ائمه (علیهم السلام) مطرح کنند می ترسند متهم به غلو بشوند ایشان در این جا مفصل این ها را مطرح کرده است.
(پایگاه اطلاع رسانی آیت الله مصباح یزدی، مراتب وجودی 14 معصوم در دیدار طلاب و اساتید مدرسه رشد)
این یک مقاله خیلی کوچک است، ایشان ابتدایش می گوید من می خواستم بحث دیگری بکنم یک بحثی دارد که بحث فصل برگزیده خدا، اجتبا بعد می آید نور رسول الله نخستین مخلوق خیلی زیبا حرف زده خدا روح شان را که شاد است شادتر کند مقام شان عالی است عالی تر کند.
آغاز بحث...
بحث مان در اواخر سال گذشته نسبت به حدیث شریف:
«کُلُّ رَایَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِیَامِ الْقَائِمِ فَصَاحِبُهَا طَاغُوت»
الکافی (ط - الإسلامیة)؛ نویسنده: کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، محقق/ مصحح: غفارى على اکبر و آخوندى، محمد، ناشر: دار الکتب الاسلامیة، ج8، ص295.
بود. خیلی از دوستان اشاره داشتند که الان در گوشه و کنار بعضی از طلبه ها، اساتید مخصوصاً شرق کشور در استان های خراسان بعضی از آقایان این بحث را دارند یک مقداری در فضای مجازی مطرح می کنند.
ما قبلاً یک بحثی را در رابطه با اهل سنت آوردیم که یک سری احادیثی دارند، یکی دو تا هم نیست 10- 12 تا روایت است که فتنه هایی می آید در آن فتنه ها:
«سَتَکُونُ فِتَنٌ الْقَاعِدُ فیها خَیْرٌ من الْقَائِمِ»
کسی که در خانه اش بنشیند بهتر است
وَالْقَائِمُ فیها خَیْرٌ من الْمَاشِی وَالْمَاشِی فیها خَیْرٌ من السَّاعِی»
الجامع الصحیح المختصر؛ اسم المؤلف: محمد بن إسماعیل أبو عبدالله البخاری الجعفی الوفاة: 256، دار النشر: دار ابن کثیر , الیمامة - بیروت - 1407 - 1987، الطبعة: الثالثة، تحقیق: د. مصطفى دیب البغا، ج 3، ص 1318، ح3406
صحیح مسلم بشرح النووی؛ اسم المؤلف: أبو زکریا یحیى بن شرف بن مری النووی الوفاة: 676، دار النشر: دار إحیاء التراث العربی - بیروت - 1392، الطبعة : الطبعة الثانیة،ج4، ص2211، ح2886
صحیح بخاری و صحیح مسلم دارد. یک سری روایاتی است که در فتنه ها آمده است:
«فَالْقَاتِلُ وَالْمَقْتُولُ فی النَّارِ»
الجامع الصحیح المختصر؛ اسم المؤلف: محمد بن إسماعیل أبو عبدالله البخاری الجعفی الوفاة: 256، دار النشر: دار ابن کثیر , الیمامة - بیروت - 1407 - 1987، الطبعة: الثالثة، تحقیق: د. مصطفى دیب البغا، ج 1، ص 20، ح31
این در صحیح بخاری آمده است.
روایات دیگری در مسند احمد خواندیم نقل می کنند در فتنه هایی که می آید شمشیرت را بشکن از چوب یا از تخته شمشیری انتخاب کن، اگر کسی حمله کرد برو در خانه ات به داخل خانه ات حمله کرد برو در پستو آشپزخانه خانه ات یا در حیاط خلوت خانه ات، اگر آمد تو را هم بکشد تو دستت را به سینه بگذار فقط بگو اگر من را بکشی به جهنم می روی ! این ها یک دسته از روایاتی است که آقایان آورده اند.
برای این که در این طور قضایا حرکتی از این ها صورت نگیرد. کاملاً مشخص است که این روایات ساخته پرداخته بنی امیه و بنی العباس است برای این که هر نوع قیام های مردمی را سرکوب و جلوگیری کنند این روایات را از قول رسول اکرم نقل کرده اند.
بعضی از این ها هم که در زمان حضرت امیر تقریباً هست این ها هم دسیسه های معاویه بوده که در میان مسلمان ها مخصوصاً مسلمانان منظقه حجاز بودند منتشر کنند از پیوستن مسلمان ها به سپاه حضرت امیر جلوگیری کنند.
یک دسته از روایاتی که صراحت دارد شما باید از امیر و حاکم اطاعت کنید
«تَسْمَعُ وَتُطِیعُ لِلْأَمِیرِ وَإِنْ ضُرِبَ ظَهْرُکَ وَأُخِذَ مَالُکَ فَاسْمَعْ وَأَطِعْ»
صحیح مسلم؛ اسم المؤلف: مسلم بن الحجاج أبو الحسین القشیری النیسابوری الوفاة: 261، دار النشر: دار إحیاء التراث العربی - بیروت، تحقیق: محمد فؤاد عبد الباقی، ج3، ص1476، ح1847
این هم کاملاً نشان می دهد که این روایت ها ساخته پرداخته دودمان بنی امیه است، در برابر روایاتی که ما داریم:
«قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه واله وسلم) مَنْ قُتِلَ دُونَ مَالِهِ فَهُوَ بِمَنْزِلَةِ الشَّهِیدِ»
هر کس به خاطر دفاع از مالش کشته شود شهید است
الکافی (ط - الإسلامیة)؛ نویسنده: کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، محقق/ مصحح: غفارى على اکبر و آخوندى، محمد، ناشر: دار الکتب الاسلامیة، ج5، ص52، بَابُ مَنْ قُتِلَ دُونَ مَظْلِمَتِه، ح3
«مَنْ قُتِلَ دُونَ عِرْضِهْ فَهُوَ الشَّهِیدِ»
هر کس به خاطر دفاع از ناموسش کشته شود شهید است.
باز در صحیح مسلم است شما در برابر حاکم وظیفه تان اطاعت است.
فَإِنَّمَا علیهم ما حُمِّلُوا وَعَلَیْکُمْ ما حُمِّلْتُمْ»
شما را به قبر آن ها نمی گذارند آن ها را هم به قبر شما نمی گذارند.
صحیح مسلم؛ اسم المؤلف: مسلم بن الحجاج أبو الحسین القشیری النیسابوری الوفاة: 261، دار النشر: دار إحیاء التراث العربی - بیروت ، تحقیق : محمد فؤاد عبد الباقی، ج3، ص1474، ح 1846
شما وظیفه تان اطاعت کردن است، ظلمی هم می کنند دیگر خدای عالم می داند. بدترین روایاتی که ما خواندیم روایات ابن ابی شیبه است می گوید:
«وإن أراد أمرا ینتقص دینک فقل سمع وطاعة دمی دون دینی فلا تفارق الجماعة»
الکتاب المصنف فی الأحادیث والآثار؛ اسم المؤلف: أبو بکر عبد الله بن محمد بن أبی شیبة الکوفی الوفاة: 235، دار النشر: مکتبة الرشد - الریاض - 1409، الطبعة: الأولى، تحقیق: کمال یوسف الحوت، ج6، ص544
اگر حاکم اسلامی دستور ضد دینی به تو داد گفت برو زنا کن، برو آدم بکش، برو کار خلاف شرع انجام بده وظیفه تو اطاعت کردن است.
در کتاب السنه مال ابوبکر احمد ابن خلال که متوفای 311 است، دکتر عطیه محقق کتاب است می گوید:
«إسناد هذه الأثر عن عمر صحیحٌ»
روایت صحیح مسلم هست که در رابطه با یزید و در رابطه با قیام مسلمان ها در مدینه در قضیه حِرّه بود که عبد الله عمر پیش حاکم مدینه عبد الله مطیع آمد گفت تمام کسانی که در برابر یزید قیام کردند همه اهل جهنم هستند. این ها از طاعت یزید سر پیچی کردند و بدون امام از دنیا رفته اند و مرگ شان، مرگ جاهلی است و فردای قیامت هم چیزی ندارند.
بعد یک روایتی را آوردیم از شرح عقیده تدمریه ابن تیمیه می گوید اگر حاکم اسلامی را دیدید شراب می خورد، زنا می کند، لواط می دهد. نفس پاک را به غیر حق می کشد واجب است از او اطاعت کنید و یکی از آقایانی که امروز در عربستان هست و سلفی آن چنانی عبد العزیز ریس می گوید:
«لو قام الحاکم بالزنا لمدة نصف ساعة وشرب الخمر علی التلفیزیون الرسمی فإنه لا یصح الخروج علیه او انتقاد علی العلن»
واقعاً اوج بی حیایی این ها را می رساند.
گفتیم این ها هم با منطق قرآن نمی سازد و هم روایاتی که خود اهل سنت در مبارزه با ظلم و ظالم دارند، 10- 12 تا روایت از اهل سنت با سندهای صحیح آوردیم که در برابر ظالم باید قیام کرد و ساکت نشد. این ها یک دسته روایات بود در حقیقت مقدمه ای بر روایات ما بود.
بحث دوم ما که نا تمام ماند احادیث مورد بحث ما بود که اولین دسته حدود 9- 10 تا روایت است با تعابیر مختلف که یکی از این ها مال غیبت نعمانی متوفای 360 از امام باقر (سلام الله علیه) است که می فرماید:
«کُلُّ رَایَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِیَامِ الْقَائِمِ (علیه السلام) صَاحِبُهَا طَاغُوتٌ»
هر پرچمی که قبل از قیام حضرت ولی عصر بر افراشته شود صاحب آن پرچم طاغوت است.
الغیبة( للنعمانی)؛ ابن أبی زینب، محمد بن ابراهیم، محقق- مصحح: غفارى، على اکبر، ناشر: نشر صدوق، ص115، باب 5 دما روی فیمن ادعى الإمامة و من زعم أنه إمام و لیس بإمام و أن کل رایة ترفع قبل قیام القائم فصاحبها طاغوت، ح11
روایات هم به قدری زیاد است مستفیض است ما نیازی به بررسی سندی هم نداریم. باز روایت دیگر از غیبت نعمانی بود این هم به همین شکل:
«کُلُّ رَایَةٍ تُرْفَعُ أَوْ قَالَ تَخْرُجُ قَبْلَ قِیَامِ الْقَائِمِ (علیه السلام) صَاحِبُهَا طَاغُوتٌ»
هر پرچمی بر افراشته شود یا هر پرچمی خروج کند قبل از قیام قائم، صاحب آن طاغوت است.
الغیبة( للنعمانی)؛ ابن أبی زینب، محمد بن ابراهیم، محقق- مصحح: غفارى، على اکبر، ناشر: نشر صدوق، ص115، باب 5 دما روی فیمن ادعى الإمامة و من زعم أنه إمام و لیس بإمام و أن کل رایة ترفع قبل قیام القائم فصاحبها طاغوت، ح12
وسائل الشیعه از ابو بصیر آورده، سندش غیر از آن سند است
«کُلُّ رَایَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِیَامِ الْقَائِمِ (علیه السلام) فَصَاحِبُهَا طَاغُوتٌ یُعْبَدُ مَنْ دُونِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.»
تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة؛ شیخ حر عاملى، محمد بن حسن، ناشر: مؤسسة آل البیت علیهم السلام، محقق/ مصحح: مؤسسة آل البیت علیهم السلام، ج15، ص52، بَابُ حُکْمِ الْخُرُوجِ بِالسَّیْفِ قَبْلَ قِیَامِ الْقَائِمِ (علیه السلام)، ح6
دسته دیگر، روایاتی هست کسی که قبل از قیام حضرت مهدی قیام کند مثل پرنده ای است که هنوز پر در نیاورده یا پرهایش هنوز محکم نشده توان پرواز ندارد این پرنده پرواز می کند در یک پنجره، دره و یا سوراخی یا جایی گیر می کند بچه ها او را می گیرند با او بازی می کنند که این روایت در غیبت نعمانی هست از امام باقر (سلام الله علیه)
«مَثَلُ خُرُوجِ الْقَائِمِ مِنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ کَخُرُوجِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه واله وسلم) وَ مَثَلُ مَنْ خَرَجَ مِنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ قَبْلَ قِیَامِ الْقَائِمِ مَثَلُ فَرْخٍ طَارَ»
...مثل پرنده ای است که پرواز می کند
«فَوَقَعَ مِنْ وَکْرِهِ»
از لانه اش پایین می افتد نمی تواند پرواز کند
«فَتَلَاعَبَتْ بِهِ الصِّبْیَانُ.»
بچه ها این پرنده را می گیرند و بازی می کنند.
الغیبة( للنعمانی)؛ ابن أبی زینب، محمد بن ابراهیم، محقق- مصحح: غفارى، على اکبر، ناشر: نشر صدوق، ص199، باب 11 ما روی فیما أمر به الشیعة من الصبر و الکف و الانتظار للفرج و ترک الاستعجال بأمر الله و تدبیره، ح14
این روایت را همچنین مرحوم علامه مجلسی در بحار، جلد 52، صفحه 139 آورده است.
«مَثَلُ مَنْ خَرَجَ مِنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ قَبْلَ قِیَامِ الْقَائِمِ مَثَلُ فَرْخٍ طَارَ وَ وَقَعَ فِی کُوَّةٍ فَتَلَاعَبَتْ بِهِ الصِّبْیَانُ.»
بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ط - بیروت)؛ نویسنده: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، ناشر: دار إحیاء التراث العربی، محقق/ مصحح: جمعی از محققان، ج52، ص139
روایت دیگر به همین شکل در کافی، جلد 8، حدیث 382
«وَ اللَّهِ لَا یَخْرُجُ وَاحِدٌ مِنَّا قَبْلَ خُرُوجِ الْقَائِمِ (علیه السلام) إِلَّا کَانَ مَثَلُهُ مَثَلَ فَرْخٍ طَارَ مِنْ وَکْرِهِ»
...مثل پرنده ای است که از لانه اش پرواز می کند
«قَبْلَ أَنْ یَسْتَویَ جَنَاحَاهُ»
قبل از این که پرهایش در آمده باشد
«فَأَخَذَهُ الصِّبْیَانُ فَعَبِثُوا بِهِ.»
بچه ها این پرنده را می گیرند و بازی می کنند
الکافی (ط - الإسلامیة)، نویسنده: کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، محقق/ مصحح: غفارى على اکبر و آخوندى، محمد، ناشر: دار الکتب الاسلامیة، ج8، ص264، حدیث القباب، ح382
باز وسائل همین روایت را در جلد 15، صفحه 51 آورده است.
دسته سوم روایت 7 سند صحیفه سجادیه است که در این جا باز تعبیر این هست عزیزان دقت کنند
«مَا خَرَجَ وَ لَا یَخْرُجُ مِنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ إِلَى قِیَامِ قَائِمِنَا أَحَدٌ لِیَدْفَعَ ظُلْماً أَوْ یَنْعَشَ حَقّاً»
هر کدام از ماها بخواهد قبل از حضرت مهدی قیام کند ظلمی را بر طرف کند حقی را به پا بدارد
«إلَّا اصْطَلَمَتْهُ الْبَلِیَّةُ»
بلاها و گرفتاری او را خردش می کند.
«لوَ کَانَ قِیَامُهُ زِیَادَةً فِی مَکْرُوهِنَا وَ شِیعَتِنَا.»
قیام او باعث می شود هم ما و شیعیان مان به درد سر بیافتیم موجب ناراحتی ما را فراهم می کند.
الصحیفة السجادیة؛ على بن الحسین علیه السلام، محقق / مصحح: ندارد، ناشر: دفتر نشر الهادى - قم، 1376ش. مقدمه ص20
مرحوم سید جعفر مرتضی این روایت را می آورد می فرماید این روایت، سنداً ضعیف است سنداً ضعیف باشد، اگر سند صحیفه سجادیه اگر منحصر به این سند باشد خود صحیفه سجادیه زیر سوال می رود، الا این که ما بیاییم غیر از این سندی که در اول صحیفه سجادیه آمده و تمام ادعیه از این سند نقل شده سند دیگری پیدا کنیم این که بحث ضعف سندی نیست و بعد ایشان می فرماید:
«زِیَادَةً فِی مَکْرُوهِنَا»
کتاب: مختصر مفید؛ نویسنده : السید جعفر مرتضى العاملی (وفات: معاصر)، ناشر: المرکز الإسلامی للدراسات، بیروت: 1423 - 2002 م، ج3، ص 169
خیلی وقت ها است انسان کار مکروه را انجام می دهد؛ ولی چون حرام نیست نگفته حرام است. بحث اگر همین یک روایت بود می شد یک توجیهی کرد سنداً، دلالتاً ولی وقتی روایات مستفیض است 10- 12 تا روایت است یا تقریباً می شود گفت شبیه به تواتر معنوی است دیگر نوبت به ضعف سند و یا ضعف دلالت نمی رسد، ما باید چاره دیگری برای این روایات داشته باشیم.
دسته بعدی از روایت ها که دسته 4، حدیث 8 است باز مرحوم کلینی این روایت را دارد در جلد 8، صفحه 142 چاپ بیروت آقا امام صادق (سلام الله علیه) به سُدیر سیرفی می گوید:
«الْزَمْ بَیْتَکَ وَ کُنْ حِلْساً مِن أَحْلَاسِهِ»
در خانه ات بنشین مثل پلاس (فرش) خانه ات بچسب از خانه ات تکان نخور!
«وَ اسْکُنْ مَا سَکَنَ اللَّیْلُ وَ النَّهَارُ»
مادامی که شبانه روز آرام هست تو همین طوری آرام باش
«فَإِذَا بَلَغَکَ أَنَّ السُّفْیَانِیَّ قَدْ خَرَجَ فَارْحَلْ إِلَیْنَا وَ لَوْ عَلَى رِجْلِکَ»
وقتی دیدی که سفیانی خروج کرده به سوی ما بشتاب ولو با پای پیاده
الکافی (ط - الإسلامیة)، نویسنده: کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، محقق/ مصحح: غفارى على اکبر و آخوندى، محمد، ناشر: دار الکتب الاسلامیة، ج8، ص142
روایت دیگر مرحوم مجلسی در جلد 53، صفحه 8 آورده روایت مشهور مفضل است که روایت خیلی مفصلی هم هست، خیلی از علائم ظهور را آن جا دارد بعضی از مطالبی است که یک مقداری با دیگر روایات ما هم، هم خوانی ندارد سندش هم عمدتاً از آقای خصیبی است که این ها تقریباً جزء فرقه های نُصیری هستند.
خودمان هم دو سه سالی زحمت کشیدیم کتاب ایشان را تحقیق کردیم مصادرش را در آوردیم بعد دیدیم ارزش چاپ کردن ندارد
یکی از محققینی که با ما کار می کرد گفت من به نام خودم چاپ کنم، گفتم ببر چاپ کن آقای صالحی به نام خودشان چاپ کرد. این کتاب یک سری مطالبی دارد با مبانی اهل بیت نمی سازد.
مرحوم علامه مجلسی هم در بحار در جاهای مختلف مخصوصاً جلد 51- 52- 53 تمام روایت را آورده یک روایت خیلی مفصلی هم هست این روایت تقریباً نزدیک به 20 صفحه است همه اش هم از قول مفضل ابن عمر است مفضل می گوید به حضرت عرض کردم
«یَا سَیِّدِی فَبِغَیْرِ سُنَّةِ الْقَائِمِ (علیه السلام) بَایَعُوا لَهُ قَبْلَ ظُهُورِهِ وَ قَبْلَ قِیَامِهِ»
کسانی که قبل از ظهور حضرت قیام می کنند و مردم با او بیعت می کنند آیا این بیعت هایشان بر مبنای بیعت با حضرت ولی عصر است؟
«فَقَالَ»
امام صادق فرمود:
«یَا مُفَضَّلُ کُلُّ بَیْعَةٍ قَبْلَ ظُهُورِ الْقَائِمِ (علیه السلام) فَبَیْعَتُهُ کُفْرٌ وَ نِفَاقٌ وَ خَدِیعَةٌ»
هر بیعتی قبل از قیام حضرت ولی عصر، بیعت کفر و نفاق و خدعه است.
«لَعَنَ اللَّهُ الْمُبَایِعَ لَهَا وَ الْمُبَایَعَ لَهُ»
خدا هم بیعت کننده و هم بیعت شونده را لعنت کند
بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ط - بیروت)؛ نویسنده: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، ناشر: دار إحیاء التراث العربی، محقق/ مصحح: جمعی از محققان، ج53، ص8
این تندترین روایاتی است که ما توانستیم پیدا کنیم یعنی از همه آن روایت ها این تندتر است. این هم یکی از روایاتی است که آوردند، البته در بین این همه روایاتی که ما دیدیم تعبیر این چنینی ما نداشتیم که: «فَبَیْعَتُهُ کُفْرٌ وَ نِفَاقٌ وَ خَدِیعَةٌ لَعَنَ اللَّهُ الْمُبَایِعَ لَهَا وَ الْمُبَایَعَ لَهُ»
چون آن روایت ها را آورده بودیم گفتیم شاید بعضی از دوستان به این روایت هم بر بخورند، آقایانی که روایات «کُلُّ رَایَةٍ تُرْفَعُ» را پیدا نکردند اگر پیدا کرده بودند این را عَلم می کردند از همه آن روایت ها تندتر است.
این ها در حقیقت 10- 12 تا روایتی است که همه به ظاهر دلالت می کند هر قیامی قبل از ظهور حضرت ولی عصر، قیام نا مشروعی است رهبر و صاحب این قیام طاغوت است و موجب اذیت و ناراحتی ائمه (علیهم السلام) می شود.
این ها یک دسته روایاتی است که به صورت مطلق آمده است ولی ما یاد گرفتیم روایاتی که به صورت مطلق آمده تمسک به روایت مطلق قبل از فحص از مقیّد جایز و درست نیست.
ما روایات زیادی داریم به صورت مطلق آمده روایات دیگر آمده این ها را مقیّد کرده، حجت برای ما مقیّدات است روایات عامی داریم تا قبل از فحص از خاص، تمسک به آن جایز نیست. آن که برای ما حجت است خاص است.
روایاتی آمده منسوخ شده آن که برای ما حجت است ناسخ است همان روایت مفصلی که حضرت امیر (سلام الله علیه) در رابطه با راویان حدیث نقل می کند.
روایات دسته دوم، روایات مقید است که یکی از این ها همین است که اشاره داشتیم روایت موثقه هم است مرحوم علامه مجلسی می گوید روایت موثق است. ظاهراً به خاطر حسین ابن مختار باید باشد.
«کُلُّ رَایَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِیَامِ الْقَائِمِ (علیه السلام) فَصَاحِبُهَا طَاغُوتٌ»
صاحبش، طاغوتی است که این چنین صفت دارد
«یُعْبَدُ مَنْ دُونِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.»
الکافی (ط - الإسلامیة)، نویسنده: کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، محقق/ مصحح: غفارى على اکبر و آخوندى، محمد، ناشر: دار الکتب الاسلامیة، ج8، ص295
پس هر قیامی صاحبش طاغوت نیست بلکه آن قیامی که «یُعْبَدُ مَنْ دُونِ الله» است این، طاغوت است یعنی کسی که بخواهد دعوت به نفس و خود بکند نه دعوت به اسلام، نه دعوت به اهل بیت (علیهم السلام).
یا اشاره باشد «یُعبَدُ من دون الله» آن روایات متعددی که ما داریم
«مَنْ ادعى الإمامة و لیس بإمام فعلیه لعنة الله»
یعنی کسی بیاید به عنوان ادعای امامت، پرچمی را بلند کند و خودش را امام معرفی کند که «یُعبَدُ من دون الله» به قرینه آن روایاتی که هست (بعد خدمت آقایان آن ها را هم عرض خواهم کرد) این نشان می دهد آن صاحب پرچمی که مدعی امامت هست اگر قیام بکند قیامش طاغوت است.
مرحوم علامه مجلسی هم در مرآة العقول، جلد 26، صفحه 325، حدیث 452 می گوید موثق است.
پرسش:
استاد ببخشید این روایت قید «یُعبَدُ من دون الله» اگر بعد از ترفع روایت بیاید این فرمایش شما متین است؛ اما چون در نتیجه آمده هر پرچمی که قبل از قیام حضرت بلند بشود پس همه پرچم ها و هر پرچمی این خصوصیت را دارد که صاحبش طاغوت است و معبود «من دون الله» است
پاسخ:
نه، «صاحِبُها طاغوتٌ» که این چنین صفت دارد «یُعبَدُ من دون الله عز وجل»
هر پرچمی که «یُعبَدُ من دون الله» است صاحبش طاغوت است، یعنی در حقیقت این جا تقیید به وصف مُشعر به علییت است، می گوید علت این که ما می گوییم طاغوت است علتش این است که «یُعبَدُ من دون الله عز وجل».
یا:
«کُلُّ رَایَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِیَامِ الْمَهْدی (علیه السلام) لِاَنْ یُعْبَدُ مَنْ دُونِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ»
این را می خواهد بگوید نمی خواهد کل رایة را بگوید این یکی تنها که نیست روایات دیگر هم داریم
پرسش:
اگر منظور شما قید باشد قید در واقع باید بعد از رایت بیاید هر پرچمی که این صفت را یدک بکشد این طاغوت است.
پاسخ:
فرقی نمی کند
«کُلُّ رَایَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِیَامِ الْمَهْدی (علیه السلام)»
چون روایات متعدد آن جا داریم
«کُلُّ رَایَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِیَامِ الْقَائِمِ (علیه السلام) فَصَاحِبُهَا طَاغُوتٌ»
و آن جا قیدی هم نداشت این که اگر ما بخواهیم بگوییم:
«کُلُّ رَایَةٍ یُعْبَدُ مَنْ دُونِ اللَّهِ »
یک مقداری هزینه بیشتر می برد نه این که هر رایتی بر خیزد این ها «یُعبَدُ من دون الله» است.
پرسش:
عرضم این بود این استدلال فکر می کنم ناقص باشد چون نمی شود قید را به «رایة» برگرداند استاد!
پاسخ:
کاملاً مشخص است یعنی کسی با روح روایات آشنا باشد، و این همه قیام هایی هم که قبل از قیام حضرت ولی عصر بوده خود قیام امام حسین (سلام الله علیه)، قیام زید، قیام شهدای فخ، قیام توابین...
ما باید طوری روایات را معنا کنیم که با مسائل خارجیه اش تنافی نداشته باشد اگر ما آمدیم گفتیم
«کُلُّ رَایَةٍ یُعْبَدُ مَنْ دُونِ اللَّهِ»
است می گویند: «ادل دلیل علی صحة و بطلانه» وجود خارجی قضایا است.
پرسش:
استاد قید را همان روایات قیام زید و امثالهم بدانیم
پاسخ:
در هر صورت ...
ببینید قیام زید و این ها را اگر ما در خارج در نظر بگیریم، تمام این ها را بخواهیم معنا کنیم معنایی که با روح عبادات، روح روایات دیگر تطبیق بکند اگر یک روایت به تنها بود می توانیم این را توجیه کنیم ولی اگر در باب، روایات و حوادث متعدد است که کاملاً مخالف این روایت است یعنی اگر ما گفتیم «کُلُّ رَایَةٍ یُعْبَدُ مَنْ دُونِ اللَّهِ»؛ است سنگی روی سنگ بند نمی شود ولذا ما ناگزیر هستیم که این «یُعبد» را صفت بگیریم «طاغوت یعبد من دون الله» نه «کل رایة»، «طاغوتٌ یعبد من دون الله» این ها به دعوت نص...
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
