حدود ۵ ماه پیش بود که دولت نیجریه تحت فشار افکار عمومی و سازمان‌ها و نهادهای حقوق بشری مجوز آزادی «شیخ ابراهیم زکزاکی» رهبر نهضت اسلامی نیجریه و همسر وی را صادر کرد. بدین‌ترتیب، «شیخ زاکزاکی» و همسرش که به شدت بیمار بودند، جهت انجام معالجه تحت تدابیر شدید امنیتی به هندوستان منتقل شدند.
این اتفاق درحالی رخ داد که دولت نیجریه پیشتر مخالفت خود با رسیدگی به اوضاع جسمانی وخیم «شیخ زاکزاکی» را اعلام کرده بود. اما با این حال، پس از افزایش نگرانی‌های افکار عمومی و ملت‌های مسلمان و آزاده در سراسر جهان از وضعیت جسمانی رهبر نهضت اسلامی نیجریه، دادگاه عالی این کشور سرانجام مجوز درمان وی در هندوستان را صادر کرد.
ازهمین‌روی، شیخ ابراهیم زاکزاکی پس از تحمل ۴ سال بازداشت، رنج و بیماری، آزاد و جهت درمان به بیمارستانی در هند منتقل شد. علیرغم این مسأله، دیری نپایید که افکار عمومی متوجه شدند که صدور حکم آزادی شیخ زاکزاکی و انتقال وی به بیمارستان چیزی بیش از یک ظاهرسازی توسط دولت نیجریه نبوده است؛ به ویژه اینکه اکنون شیخ زاکزاکی و همسرش توسط دولت نیجریه به زندان مرکزی ایالت کادونا منتقل شده‌اند.
درهمین ارتباط گفتگویی با دکتر «مسعود شجره» رئیس کمیسیون حقوق بشر اسلامی لندن ترتیب انجام شده که مشروح آن از نظر می‌گذرد:
این اتفاق درحالی رخ داد که دولت نیجریه پیشتر مخالفت خود با رسیدگی به اوضاع جسمانی وخیم «شیخ زاکزاکی» را اعلام کرده بود. اما با این حال، پس از افزایش نگرانی‌های افکار عمومی و ملت‌های مسلمان و آزاده در سراسر جهان از وضعیت جسمانی رهبر نهضت اسلامی نیجریه، دادگاه عالی این کشور سرانجام مجوز درمان وی در هندوستان را صادر کرد.
ازهمین‌روی، شیخ ابراهیم زاکزاکی پس از تحمل ۴ سال بازداشت، رنج و بیماری، آزاد و جهت درمان به بیمارستانی در هند منتقل شد. علیرغم این مسأله، دیری نپایید که افکار عمومی متوجه شدند که صدور حکم آزادی شیخ زاکزاکی و انتقال وی به بیمارستان چیزی بیش از یک ظاهرسازی توسط دولت نیجریه نبوده است؛ به ویژه اینکه اکنون شیخ زاکزاکی و همسرش توسط دولت نیجریه به زندان مرکزی ایالت کادونا منتقل شده‌اند.
درهمین ارتباط گفتگویی با دکتر «مسعود شجره» رئیس کمیسیون حقوق بشر اسلامی لندن ترتیب انجام شده که مشروح آن از نظر می‌گذرد:
*همانطور که می‌دانید اخیراً «شیخ زاکزاکی» رهبر نهضت اسلامی نیجریه به همراه همسرش به بیمارستان مرکزی ایالت «کادونا» منتقل شده است. این درحالی است که رهبر نهضت اسلامی نیجریه از بیماری‌های فراوانی رنج می‌برد که پزشک معالج وی نیز بدان اشاره کرده است. لطفاً توضیحاتی را در خصوص آخرین وضعیت «شیخ زاکزاکی» ارائه بفرمایید؟
ـــ بله… شیخ زاکزاکی به تازگی به زندان مرکزی ایالت «کادونا» منتقل شده است. در این خصوص باید گفت که زندان مذکور فاقد استانداردهای مورد نیاز برای حفظ سلامت زندانیان است. جای هیچ شکی در این مسأله نیست. زندان «کادونا» در واقع، یکی از خطرناک‌ترین زندان‌ها نه تنها در نیجریه که در سطح آفریقا، محسوب می‌شود.
افرادی که به زندان «کادونا» منتقل می‌شوند، جملگی با شرایط بدی مواجه هستند. در خصوص شیخ زاکزاکی نیز همین مسأله صادق است. شیخ زاکزاکی درحالی به زندان «کادونا» منتقل شد که دادگاه نیجریه تحت هیچ شرایطی مجوز اعزام وی به بیمارستان برای درمان و مداوا را صادر نکرد. از دیدگاه ما شیخ زاکزاکی با شرایط کاملاً اضطراری مواجه بوده و هست و می‌بایست به بیمارستان منتقل می‌شد، اما با تصمیم دولت نیجریه وی به زندان «کادونا» انتقال یافت.
*آیا پیگیری‌های کمیسیون حقوق بشر اسلامی لندن که حضرتعالی مسئولیت اداره آن را برعهده دارید، تاکنون پیشرفتی در پرونده «شیخ زاکزاکی و همسرش و همچنین شیعیان نیجریه حاصل کرده است؟ این کمیسیون در مسیر پیگیری‌های خود در خصوص وضعیت شیخ زاکزاکی با چه موانعی تاکنون مواجه شده است؟
ـــ علیرغم اینکه کمیسیون اسلامی حقوق بشر لندن پیگیری‌های زیادی را در خصوص وضعیت شیخ زاکزاکی انجام داد، اما متأسفانه این پیگیری‌ها با وجود گذشت زمانی بسیار، به نتیجه مثمرثمری منجر نشد. ما تلاش زیادی کردیم تا شیخ زاکزاکی به دلیل شرایط وخیم جسمانی به بیمارستانی در خارج از نیجریه منتقل شود، اما این اتفاق نیفتاد.
ما تلاش بسیاری کردیم تا اسناد و مدارک مورد نیاز برای بیرون آوردن شیخ زاکزاکی از زندان را تهیه کنیم تا بتوانیم وی را از زندان خارج کنیم. متاسفانه زمان بسیاری صرف شد؛ ما امیدوار بودیم که نتایج درمان ایشان مطلوب باشد و شرایط درمانی و جسمی وی بهبود پیدا کند.
با تمامی اینها، هر تلاشی که ما کردیم با کارشکنی دولت نیجریه روبرو شد. ما نه تنها مجبور بودیم با نهادهای مختلف در این زمینه رایزنی کنیم؛ بلکه حتی مجبور شدیم با دادگاه عالی و مرکز رسیدگی به امور زندان‌ها مذاکره کنیم، با این حال این مذاکرات و رایزنی‌ها به نتیجه مطلوب نرسید. دولت نیجریه با استفاده از زور و فشار، در مسیر این رایزنی‌ها سنگ اندازی کرد.
*درحال حاضر گمانه زنی‌هایی مبنی بر احتمال صدور حکم آزادی شیخ زاکزاکی تا پیش از ماه فوریه توسط دادگاه عالی نیجریه، در رسانه‌ها مطرح می‌شود. حتی پزشک معالج شیخ زاکزاکی نیز اخیراً به این مسأله اشاره داشته است. دیدگاه شما در این خصوص چیست؟ آیا می‌توان انتظار صدور حکم آزادی رهبر نهضت اسلامی نیجریه پیش از ماه فوریه را داشت؟
ـــ در این خصوص باید گفت که احتمال آزادی «شیخ زاکزاکی» کم است. پیگیری‌های ما و نتایج اوضاع میدانی حاکی از آن است که طی ۲ سال گذشته روند رفتارهای دولت نیجریه درقبال پرونده شیخ زاکزاکی نه تنها بهتر نشده بلکه بدتر و سخت‌تر نیز شده است. در واقع، برخلاف اینکه ما انتظار داشتیم فشارها علیه شیخ زاکزاکی از سوی دولت نیجریه کاهش یابد، این روند طی ۲ سال گذشته تشدید شده است.
از سوی دیگر، در حال حاضر نیز در هیچیک از رفتارهای دولت نیجریه با شیخ زاکزاکی نشانه‌ای از کاهش فشارها علیه وی وجود ندارد؛ فشارهایی که سلامتی شیخ را با خطر جدی مواجه ساخته است. به طور کلی باید بگوییم که در طول مدت زمان گذشته فرایندی طی شده است که حاصل آن افزایش فشارها، بی عدالتی‌ها و رفتارهای نامناسب علیه شیخ زاکزاکی بوده است.
*سؤال آخر در خصوص «زینت ابراهیم» همسر شیخ زاکزاکی است. در شرایط کنونی با توجه به وخامت اوضاع جسمانی همسر شیخ زاکزاکی، آیا می‌توان انتظار داشت که دولت نیجریه حداقلی‌ترین کار را صورت داده و همسر شیخ را آزاد کند؟ آیا داده‌های کنونی می‌توانند دالّ بر احتمال آزادی همسر شیخ باشند؟
ـــ احتمال آزادی همسر شیخ زاکزاکی نیز کم است. همسر شیخ زاکزاکی نیز مانند وی از شرایط جسمانی خوبی برخوردار نیست. اعمال محدودیت‌های فراوان علیه شیخ زاکزاکی و همسرش نیز وضعیت جسمانی آنها را تشدید کرده است.
در حال حاضر با توجه به اقدامات دولت نیجریه و دادگاه این کشور، شرایط برای آزادی شیخ زاکزاکی و همسرش فراهم نیست. آنها هم اکنون در وضعیت ناعادلانه ای در زندان نگهداری می‌شوند؛ کما اینکه در طول ۴ سال گذشته وضعیتشان به همین صورت بوده است. برآوردهای ما نشان از آن دارد که وضعیت جسمانی هر دو رو به وخامت است.
ـــ بله… شیخ زاکزاکی به تازگی به زندان مرکزی ایالت «کادونا» منتقل شده است. در این خصوص باید گفت که زندان مذکور فاقد استانداردهای مورد نیاز برای حفظ سلامت زندانیان است. جای هیچ شکی در این مسأله نیست. زندان «کادونا» در واقع، یکی از خطرناک‌ترین زندان‌ها نه تنها در نیجریه که در سطح آفریقا، محسوب می‌شود.
افرادی که به زندان «کادونا» منتقل می‌شوند، جملگی با شرایط بدی مواجه هستند. در خصوص شیخ زاکزاکی نیز همین مسأله صادق است. شیخ زاکزاکی درحالی به زندان «کادونا» منتقل شد که دادگاه نیجریه تحت هیچ شرایطی مجوز اعزام وی به بیمارستان برای درمان و مداوا را صادر نکرد. از دیدگاه ما شیخ زاکزاکی با شرایط کاملاً اضطراری مواجه بوده و هست و می‌بایست به بیمارستان منتقل می‌شد، اما با تصمیم دولت نیجریه وی به زندان «کادونا» انتقال یافت.
*آیا پیگیری‌های کمیسیون حقوق بشر اسلامی لندن که حضرتعالی مسئولیت اداره آن را برعهده دارید، تاکنون پیشرفتی در پرونده «شیخ زاکزاکی و همسرش و همچنین شیعیان نیجریه حاصل کرده است؟ این کمیسیون در مسیر پیگیری‌های خود در خصوص وضعیت شیخ زاکزاکی با چه موانعی تاکنون مواجه شده است؟
ـــ علیرغم اینکه کمیسیون اسلامی حقوق بشر لندن پیگیری‌های زیادی را در خصوص وضعیت شیخ زاکزاکی انجام داد، اما متأسفانه این پیگیری‌ها با وجود گذشت زمانی بسیار، به نتیجه مثمرثمری منجر نشد. ما تلاش زیادی کردیم تا شیخ زاکزاکی به دلیل شرایط وخیم جسمانی به بیمارستانی در خارج از نیجریه منتقل شود، اما این اتفاق نیفتاد.
ما تلاش بسیاری کردیم تا اسناد و مدارک مورد نیاز برای بیرون آوردن شیخ زاکزاکی از زندان را تهیه کنیم تا بتوانیم وی را از زندان خارج کنیم. متاسفانه زمان بسیاری صرف شد؛ ما امیدوار بودیم که نتایج درمان ایشان مطلوب باشد و شرایط درمانی و جسمی وی بهبود پیدا کند.
با تمامی اینها، هر تلاشی که ما کردیم با کارشکنی دولت نیجریه روبرو شد. ما نه تنها مجبور بودیم با نهادهای مختلف در این زمینه رایزنی کنیم؛ بلکه حتی مجبور شدیم با دادگاه عالی و مرکز رسیدگی به امور زندان‌ها مذاکره کنیم، با این حال این مذاکرات و رایزنی‌ها به نتیجه مطلوب نرسید. دولت نیجریه با استفاده از زور و فشار، در مسیر این رایزنی‌ها سنگ اندازی کرد.
*درحال حاضر گمانه زنی‌هایی مبنی بر احتمال صدور حکم آزادی شیخ زاکزاکی تا پیش از ماه فوریه توسط دادگاه عالی نیجریه، در رسانه‌ها مطرح می‌شود. حتی پزشک معالج شیخ زاکزاکی نیز اخیراً به این مسأله اشاره داشته است. دیدگاه شما در این خصوص چیست؟ آیا می‌توان انتظار صدور حکم آزادی رهبر نهضت اسلامی نیجریه پیش از ماه فوریه را داشت؟
ـــ در این خصوص باید گفت که احتمال آزادی «شیخ زاکزاکی» کم است. پیگیری‌های ما و نتایج اوضاع میدانی حاکی از آن است که طی ۲ سال گذشته روند رفتارهای دولت نیجریه درقبال پرونده شیخ زاکزاکی نه تنها بهتر نشده بلکه بدتر و سخت‌تر نیز شده است. در واقع، برخلاف اینکه ما انتظار داشتیم فشارها علیه شیخ زاکزاکی از سوی دولت نیجریه کاهش یابد، این روند طی ۲ سال گذشته تشدید شده است.
از سوی دیگر، در حال حاضر نیز در هیچیک از رفتارهای دولت نیجریه با شیخ زاکزاکی نشانه‌ای از کاهش فشارها علیه وی وجود ندارد؛ فشارهایی که سلامتی شیخ را با خطر جدی مواجه ساخته است. به طور کلی باید بگوییم که در طول مدت زمان گذشته فرایندی طی شده است که حاصل آن افزایش فشارها، بی عدالتی‌ها و رفتارهای نامناسب علیه شیخ زاکزاکی بوده است.
*سؤال آخر در خصوص «زینت ابراهیم» همسر شیخ زاکزاکی است. در شرایط کنونی با توجه به وخامت اوضاع جسمانی همسر شیخ زاکزاکی، آیا می‌توان انتظار داشت که دولت نیجریه حداقلی‌ترین کار را صورت داده و همسر شیخ را آزاد کند؟ آیا داده‌های کنونی می‌توانند دالّ بر احتمال آزادی همسر شیخ باشند؟
ـــ احتمال آزادی همسر شیخ زاکزاکی نیز کم است. همسر شیخ زاکزاکی نیز مانند وی از شرایط جسمانی خوبی برخوردار نیست. اعمال محدودیت‌های فراوان علیه شیخ زاکزاکی و همسرش نیز وضعیت جسمانی آنها را تشدید کرده است.
در حال حاضر با توجه به اقدامات دولت نیجریه و دادگاه این کشور، شرایط برای آزادی شیخ زاکزاکی و همسرش فراهم نیست. آنها هم اکنون در وضعیت ناعادلانه ای در زندان نگهداری می‌شوند؛ کما اینکه در طول ۴ سال گذشته وضعیتشان به همین صورت بوده است. برآوردهای ما نشان از آن دارد که وضعیت جسمانی هر دو رو به وخامت است.
