2024 March 28 - پنج شنبه 09 فروردين 1403
نكاح متعه: كلياتي در موضوع متعه (1)
کد مطلب: ٦٦٢٠ تاریخ انتشار: ٠٤ مهر ١٣٨٨ تعداد بازدید: 1566
خارج فقه مقارن » نكاح متعه
نكاح متعه: كلياتي در موضوع متعه (1)

جلسه 1 ـ تاريخ : 88/07/04

بسم الله الرحمن الرحيم

جلسه 1 ـ تاريخ : 88/07/04

خدا را سپاس مي گوييم كه براي سال تحصيلي 89-88 به ما توفيق داد در جوار بارگاه ملكوتي بي بي دو عالم، فاطمة معصومة (سلام الله عليها) و در كنار سفره و مائده نوراني آقا ولي عصر (ارواحنا فداه) برنامه درسي مان را شروع كنيم. عزيزاني كه سال هاي قبل در خدمت شان بوديم، مي دانند بحث ما در رابطه با فقه مقارَن، مخصوص آن دسته از موضوعاتي است كه مورد اختلاف شديد ميان شيعه و سني است و مورد هجمه وهابيت قرار گرفته است و از پرداختن به ساير موضوعات فقهي كه زياد مورد اختلاف شديد و جنجال برانگيز نيست، اجتناب مي كنيم.

در طول اين 4 ، 5 سالي كه اين بحث ها را شروع كرديم، از همان وضو - كه در حقيقت از موارد اختلافي شديد ميان شيعه و سني است كه آنها در گرفتن وضو، سر و پا را به جاي مسح، غَسْل مي كنند و يا موقع شستن، دست را از انگشتان به طرف بالا مي شويند، - بحث را شروع كرديم و بعد وارد بحث اذان شديم و مواردي را كه مورد اختلاف است مانند «شهادت ثالثه» كه ما ملتزم به گفتن آن هستيم و آنها بدعت مي دانند و همچنين بحث «حي علي خير العمل» را كه آنها بدعت مي دانند و ما آن را عين سنت مي دانيم و به عكس، مواردي را كه آنها به اذان افزوده اند، مانند «الصلاة خير من النوم» را مفصل بحث كرديم و سي دي هاي آن موجود است. بعد وارد بحث نماز شديم و بحث «تكتُّف» را كه شاخص ترين اختلاف ميان شيعه و سني است، بحث كرديم و بحث «آمين گفتن» را مطرح كرديم و اين كه آيا «بسم الله الرحمن الرحيم» جزء نماز است يا نيست، بحث شد. اينها خلاصه اي از بحث ما بود كه در اين چند سال در خدمت عزيزان داشتيم. به ذهنم رسيد كه در رابطه با نماز، نبايد بيش از اين معطل شويم. گر چه موارد اختلافي زيادي با آنها داريم؛ مخصوصا در بحث تشهد و سلام، اختلاف شديدي با آنها داريم. ولي اينها چيزي نيست كه بخواهيم به خاطر آنها، مطالب را بسط بدهيم.

موضوع جلسات امسال

يكي از مباحثي كه امروز مورد توجه است و وهابيت روي آن پافشاري دارند، بحث «نكاح موقت» يا همان «متعه» است كه بعضي از علماي اهل سنت آن را زنا مي دانند و وهابيت هم آن را زنا تلقي مي كنند و اگر از كسي ثابت شود عقد موقتي انجام داده، به او حدّ زنا را جاري مي كنند. اين بحث ثابتي است كه امروز در مجامع قضائي وهابيت و اهل سنت مطرح است و روي سايت ها و ماهواره هايي كه وهابيت امروز راه انداخته اند، يكي از موضوعاتي كه هجمه شديد عليه شيعه است، همين قضيه متعه است و اينها بر اين عقيده هستند كه متعه، خلاف كتاب و خلاف سنت و سيرة صحابه است. از طرفي هم روايات متعددي داريم و شايد در مجموع، رواياتي كه در «وسائل الشيعه» و «مستدرك الوسائل» و «جامع أحاديث الشيعة» در جواز متعه و استحباب متعه آمده، بيش از 200 روايت باشد و حتي در بعضي از موارد، بيش از 15 روايت داريم كه راوي خدمت امام مي آيد و مي گويد:

«من نذر كردم، قسم خوردم كه متعه را انجام ندهم. حضرت فرمود: تو قسم خورده اي كه معصيت خدا كني و براي يك بار هم كه باشد، بايد متعه را انجام بدهي تا نقض اين قسم يا عهد يا سوگند باشد كه فرداي قيامت در پرونده ات، قسم متعلق به گناه و معصيت ثبت نشده باشد».

در برخي از روايات هم داريم كه بر شيعه لازم است در طول عمرش، حتي يك مرتبه هم كه باشد، براي اين كه ثابت كند مخالفت خودش را با آنهايي كه متعه را حرام كردند، متعه را انجام بدهد. در برخي از روايات هم داريم كه متعه، جزء زنان چهارگانه اي كه مرد بيش از آن نمي تواند زن اختيار كند، نيست و حتي تا صد و دويست زن هم مي تواند همسر متعه اي انتخاب كند. مرحوم صاحب «وسائل الشيعة» در جلد 21 چاپ جديد آل البيت، تقريبا نصف صفحات كتاب را در رابطه با روايات متعه آورده است. لذا ما مي توانيم ادعا كنيم كه در جواز متعه و نكاح موقت، روايات شيعه در حدّ تواتر است. مرحوم شيخ طوسي (ره) در «تهذيب الأحكام»- يا صاحب «وسائل الشيعة» - تعبيري دارد كه مي گويد: «جواز متعه از ضروريات مذهب شيعه است»؛ يعني فوق تواتر است.

نكته اول: از طرفي هم روايات متعددي داريم كه بزرگان و مفسران اهل سنت در آيه شريفه: «فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآَتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةً ، نساء/24 » تفسير كرده اند كه مراد از اين آيه، متعه و نكاح موقت است؛ از مفسران بزرگ صدر اسلام از ابن عباس و قتاده تا برسد به قرطبي و ابن كثير و ديگران.

نكته دوم: اين آقايان صراحت دارند كه بسياري از صحابه و تابعين و أتباع تابعين، قائل به جواز متعه بودند.

نكته سوم: در كتاب هاي مفصل فقهي شان از قول خليفه دوم آمده است: «متعتان كانتا محللتان في زمن رسول الله و أنا أحرمهما و أعاقب عليهما»

نكته چهارم: از بعضي از شخصيت هاي بزرگ اهل سنت مانند ابن جُريج - كه در زمان عبدالله بن زبير، قاضي القضات مكه بود، - در شرح حال او، ذهبي در «سير أعلام النبلاء» و ابن حجر در «تهذيب التهذيب» نقل مي كنند: «إستمتع إبن جريج بتسعين امرأة: 70 زن صيغه اي داشته است»

سير أعلام النبلاء لذهبي، ج6، ص333 - تهذيب التهذيب لإبن حجر، ج6، ص360

و در بعضي از جاها آمده است كه «80 زن صيغه اي داشته است» و به هنگام وفاتش به فرزندانش وصيت كرد كه خانم فلان و فلان و فلان، مادران شما هستند و از ازدواج با آنها اجتناب كنيد. اين مسائل هم در كتب اهل سنت به وفور به چشم مي خورد و تقريبا عصارة بحث هاست.

روش بحث ما

روش ما در ورود به بحث 5 مرحله دارد:

1. نظر ائمه (عليهم السلام) در روايات با مقداري بررسي سندي روايات

2. نظر فقهاي شيعه

3. روايات اهل سنت

4. نظر فقهاي اهل سنت

5. نقد روايات اهل سنت و أقوال فقهاي اهل سنت

روش ما در اين سال هاي گذشته هم روي همين 5 محور بوده است. در بعضي از موارد كه شيعه مورد هجمه وهابيت قرار گرفته است، بحث وهابيت را مستقل بحث مي كنيم. شبهات وهابيت را - كه حدود 10 هزار شبهه مي شود - جمع كرده ايم و در رابطه با متعه، حدود 40 شبهه دارند و اگر فقط بخواهيم اينها را بخوانيم، شايد 3 ، 4 هفته طول بكشد و نقد آن جاي خود دارد. ما تلاش مي كنيم بعضي از موارد را كه خواندنش وقت ما را مي گيرد، خلاصه اي از اقوال شان را با مدرك چاپ كنيم و در خدمت عزيزان قرار بدهيم. اينها، كلياتي بود نسبت به بحث و روشي كه داريم.

ما در سال هاي گذشته قول مي داديم كه جزوه اي از جلسات را خدمت عزيزان بدهيم. ولي امسال برنامه مان فرق مي كند و سايتwww.eshia.ir كه دروس مراجع را به روز در سايت مي گذارند، با ما تماس گرفتند كه بحث فقه مقارن و پاسخ به شبهات فيضيه مان به روز روي سايت بگذارند و در حقيقت، اين سايت، خدمت خيلي بزرگي كرد و خيلي از طلبه هايي كه خارج از كشور هستند و حتي فارغ التحصيلان علوم اسلامي و برخي از ائمه جمعه اي كه از قم به شهرهاي مختلف رفته اند، اين سايت بهترين خدمت را به اينها مي كند. البته برخي از دروس مراجع به صورت مستقيم پخش مي شود و برخي ديگر هم با ساعتي تأخير روي سايت مي رود. بعد از ضبط اين بحث ها، فايل صوتي و متني اين جلسات روي سايت قرار مي گيرد و ما هم سعي مي كنيم به جاي جزوه، هم به صورت صوتي و هم به صورت متني روي سايت خودمان قرار بدهيم. لذا ما از الان خدمت آقايان عرض مي كنيم كه خبري از جزوه نيست؛ مگر اينكه بحث هاي خاصي باشد، مانند بحث رجالي و تفسيري و غيره كه نيازي نيست وقت آقايان را بگيريم و به جزئيات آن برسيم، به صورت جزوه إرائه مي شود تا خود عزيزان مطالعه كنند.

تصميم ما بر اين است كه اگر خداوند توفيق بدهد، بحث هاي مان را به صورت ويدئو پرژكتور ارائه بدهيم. چون با تجربه اي كه داشتيم، وقتي خلاصه بحث روي پرده مي افتد، بحث به صورت سمعي و بصري مي شود و بعضاً رواياتي را كه مي خوانيم و دوستان مي خواهند يادداشت كنند، مثلا «عاصم» را نمي دانند كه با الف است يا عين و با صاد است يا با سين و به مشكل بر مي خورند و مثلا «حُمِيْد» چگونه نوشته مي شود؟ لذا تصميم داريم كه اگر بتوانيم براي هفته بعد، تجهيزات ويدئو پرژكتور نصب مي شود و مطالبي كه گفته مي شود، روي پرده بيفتد و عزيزان هم به بحث مسلّط شوند. با تجربه اي كه داشتم، اين روش هم براي نقل و انتقال مطلب تأثيرگذاري بيشتري دارد و در ذهن آقايان بهتر مي ماند و هم اين كه مي توان با اين روش، بحث چند ساعته را در نيم ساعت مطرح كرد.

كتاب منبع شيعه در نقل اقوال ائمه (عليهم السلام)

معمولا در نقل اقوال ائمه (عليهم السلام) تلاش مان بر اين است كه از كتاب «وسائل الشيعة» خارج نشويم. گر چه امروز با وجود كتاب «جامع أحاديث الشيعة»، در حقيقت اگر حوزه به اين سمت مي رفت، «وسائل الشيعة» و «مستدرك الوسائل» كنار گذاشته مي شدند. خداوند بيامرزد حضرت آيت الله بروجردي (ره) را كه بنيان گذار «جامع أحاديث الشيعة» بود و از نظر ترتيب روايات و موضوع بندي روايات، خوب كار شده است و قابل مقايسه با «وسائل الشيعة» نيست. در «وسائل الشيعة»، مرحوم شيخ حر عاملي (ره) يك روايت را تقطيع كرده و بخشي از روايت را آورده و انسان نمي داند كه اول يا آخر روايت كجا رفته است و مقداري با مشكل مواجه مي شود و مجبور است كه به كتاب هاي مادر مانند «كافي» و «تهذيب الأحكام» و «الإستبصار» مراجعه كند. ولي حضرت آيت الله العظمي بروجردي (ره) در «جامع أحاديث الشيعة» اين كار را نكردند و كل روايت را حتي اگر 5 صفحه باشد، آورده است و انسان از اين 5 صفحه، چند سطري را كه مورد نيازش است، استفاده مي كند و ديدن كل روايات هم در نحوه برداشت انسان از روايات فقه الحديثي تأثير زيادي دارد. ولي چون فعلا بحث هاي فقهي حوزه علميه بر محور «وسائل الشيعة» است، ما تلاش مي كنيم كه از «وسائل الشيعة» خارج نشويم و اين كتاب در اختيار همه است. البته ما از «وسائل الشيعة» چاپ آل البيت استفاده مي كنيم، نه چاپ اسلاميه. چون پاورقي چاپ آل البيت خيلي دقيق است و اينها كتاب «وسائل الشيعة» را با نسخه خطي و دست نويس مرحوم شيخ حر عاملي (ره) مقابله كردند و اغلاطش خيلي كم است و فقط در بعضي از موارد كه ضرورت باشد، سراغ كتب أربعه مي رويم.

كتاب منبع در نقل أقوال علماء شيعه

در أقوال فقهاء هم معمولا در جايي كه مي خواهيم اقوال فقهاي شيعه را بگيريم، تلاش مي كنيم كه سراغ «مفتاح الكرامة» مرحوم سيد جواد عاملي (ره) مي رويم. ايشان در «مفتاح الكرامة» كل أقوال فقهاء را بدون كوچك ترين چشم پوشي نقل كرده و ما در ميان كتاب هاي فقهي شيعه، مانند «مفتاح الكرامة» نداريم كه اقوال همه بزرگان را آورده باشد. سيد جواد عاملي (ره) استاد صاحب جواهر بوده است، ولي از نظر علمي، خيلي قوي نبوده است و جمع آوري خوبي كرده است. اخيرا هم «جامعه مدرسين» اين كتاب را تحقيق كرده اند و پاورقي خوبي دارد و تمام مصادر را آورده اند. در بعضي از موارد مي بينيم كه ايشان مثلا در بحث متعه وارد نشده است و اگر «مفتاح الكرامة» آن بحث را نقل نكرده باشد، يا سراغ كتاب «جواهر الكلام» مي رويم و يا سراغ كتاب آقاي خوئي مي رويم. از الان اين مطالب در نظر مبارك تان باشد كه معمولا اگر بخواهيم در اقوال و آراء فقهاء شيعه، كل كتاب هاي فقهي شيعه را مطرح كنيم، با موضوع بحث ما هم خواني ندارد و چه بسا وقت گير هم باشد و از هدف اصلي مان باز بمانيم. كتاب فقهي مشهور ما كه امروز در بحث هاي خارج شيعه مطرح است، كتاب «جواهر الكلام» است و واقعا جواهر است و كل أقوال فقهاء را با أدله مطرح كرده و با مراجعه به اين كتاب، انسان تا حدودي بي نياز مي شود از مراجعه به كتاب هاي ديگر.

كتاب منبع فقه مقارن شيعه

در رابطه با فقه مقارن شيعه، دو كتاب در ميان كتاب هاي فقهي شيعه داريم كه مشهور است به كتاب فقه مقارن. يعني در كنار نظر فقهاء شيعه، نظر فقهاء اهل سنت هم آمده است. اولين كسي كه اين كار را كرد، شيخ طوسي (ره) - متوفاي 460 هجري - بود در كتاب «الخلاف». ايشان هر موضوع فقهي را كه مطرح مي كند، اول نظر و ادله شيعه را مطرح مي كند و بعد هم أدله - مذاهب - اهل سنت را با دليل نقل مي كند و در كنارش هم نظر اهل سنت را نقد مختصري مي كند. كتاب بعدي، «تذكرة» علامه حلي (ره) - متوفاي 726 هجري - است و متأسفانه در اين كتاب، كل ابواب فقهي نيست و بخشي از آنها هست؛ ولي علامه حلي (ره) خيلي جانانه و مفصل وارد شده است. مثلا در بعضي از فروعات فقهي كه شيخ طوسي (ره) 1 يا 2 صفحه مطرح كرده، ايشان 30 ، 40 صفحه مطرح كرده است و در جائي كه نقد مختصر شيخ طوسي (ره) بوده، علامه حلي (ره) نقد مفصل كرده است. لذا ما معمولا تلاش مان بر اين است كه در بعضي از مسائلي كه حاد است و نياز است كه نگاه فقيهان شيعه را بر فقه اهل سنت بدانيم، به اين دو كتاب مراجعه كنيم تا مشخص شود بزرگان ما در كتاب هاي فقهي شان، آراء فقهاء اهل سنت را مطرح و نقد مي كردند.

كتاب منبع در نقل أقوال علماء اهل سنت

اهل سنت هم چند برابر ما كتاب فقهي دارند. مثلا اگر ما 100 دوره كتاب فقهي از زمان شيخ مفيد (ره) تا الان داشته باشيم، آنها 400 دوره كتاب فقهي دارند. در اهل سنت هم هر مذهبي براي خودش كتابي مانند «جواهر الكلام» دارد و از الان به دوستان توصيه مي كنيم يا اين كتاب ها را تهيه كنند و يا نرم افزار هاي مربوطه را تهيه كنند. مثلا در رابطه با فقه حنفي، اينها حدود 140 دوره كتاب فقهي دارند؛ ولي مفصل ترين كتاب فقهي حنفي ها، «المبسوط» آقاي سرخسي است كه در 30 جلد چاپ قديم چاپ شده است و اگر مانند «جواهر الكلام» چاپ شود، شايد بيش از 100 جلد شود. آقاي سرخسي در اين كتاب، اقوال شافعي ها و مالكي ها و حنفي ها و حنبلي ها را آورده و نقد كرده است. در كتاب هاي حنبلي ها، «المغني» آقاي ابن قدامه است كه 12 جلد است و ابن قدامه هم در اين كتاب، اقوال ديگر فقهاء اهل سنت را مي آورد و در كنارش با نگاه فقه حنبلي، آنها را نقد مي كند. مالكي ها كتابي دارند به نام «المدونة الكبري» براي امام مالك كه 6 جلد است و كل فقه مالكي را مانند «جواهر الكلام» مطرح كرده است. در ميان شافعي ها هم، جداي از كتاب «الأم» شافعي - كه يك كتاب فقهي است و موسس مذهب شافعي آن را نوشته، خيلي فقه استدلالي نيست و تقريبا در ميان كتاب هاي ما، مانند «المقنع» شيخ صدوق (ره) است و روايات را به صورت فتوا آورده است و خيلي زياد براي بحث فقه مقارن به درد نمي خورد - كتابي دارند به نام «المجموع» آقاي نووي كه 20 جلد است. اهل سنت اين 4 كتاب اساسي در فقه دارند و من توصيه مي كنم به دوستان كه اين كتاب ها را در روزهاي تعطيل در كتابخانه ورق بزنند و ببيند كه چه مسائلي در اين كتاب ها آمده تا ورودشان به بحث بهتر شود.

كتاب منبع در فقه وهابيت

در كنار اين قضايا، ما نياز داريم كه فقه وهابيت را هم داشته باشيم. در رابطه با وهابيت كه آقايان مستحضرند از قرن 8 هجري به وجود آمدند و سابقه آنچناني ندارند و ابن تيميه - متوفاي 728 هجري - آمد و بنيان گذار فكري وهابيت شد. الان امام وهابيت ابن تيميه است و بعد از او هم يك فقيه توانمندي كه بتواند مباحث فقهي را مطرح كند، نداشتند و شاگرد ايشان، ابن قَيِّم جوزيه است و كه چند كتاب فقهي مفصل دارد و هر چه دارد، معمولا نظرش به آراء استادش است. الان مباحث فقهي ابن تيميه را جديدا در عربستان سعودي چاپ كردند به نام «الفتاوي الكبري» - يا فتاواي ابن تيميه - و حدود 50 جلد است كه متأسفانه اين كتاب در نرم افزارهاي شيعي - مانند «مكتبة اهل البيت» - نيست؛ ولي برنامه هايي كه براي اهل سنت بوده، مانند «المكتبة الشامله» و «الجامع الكبير»، كتاب هاي فقهي ابن تيميه را آورده اند.

مسئله مهم تر اين است كه در عربستان سعودي، «لجنة عالي إفتاء» يا «لجنه عالي شوراي فقهي شان» كه در رأسش مفتي اعظم شان قرار دارد، در طول اين 30 ، 40 سال، سوالاتي كه از اين «لجنة عالي إفتاء» شده و اينها جواب داده اند، مانند «مجمع المسائل» حضرت آيت الله العظمي گلپايگاني (ره)، به نام «فتاوي اللجنة الدائمة للبحوث العلمية و الإفتاء» در 20 جلد چاپ كرده اند. بنده هم كه در مكه بودم و ديداري با مفتي اعظم عربستان سعودي در طائف داشتم، ايشان اين كتاب را به من هديه داد و در كتابفروشي هاي شان نيست و من هم احساس مي كنم در ايران كسي غير از من، دوره كامل اين كتاب را نداشته باشد. البته تا 7 جلدش را كتابخانه حضرت آيت الله العظمي مرعشي نجفي (ره) و دفتر تبليغات و مجموعه حضرت آيت الله العظمي سبحاني دارد، ولي 20 جلدي اين كتاب را فقط من از مفتي اعظم عربستان سعودي گرفتم و آوردم. تا جلد 15 را روي سايت شان هم گذاشته اند و دوستان مي توانند اينها را دانلود كنند و در كامپيوترشان داشته باشند. در حقيقت اين 20 جلد، موضوع بندي شده است. مثلا كل سوالات مربوط به نماز را در يك جا و مسائل مربوط به زكات و حج و مسائل ديگر، همه تفكيك شده است. ما بعضا به اين كتاب هم مراجعه مي كنيم. البته اين كتاب در نرم افزار «مكتبة أهل البيت»، 6 جلد از اين كتاب آورده شده است. به نظر من وارد كردن اين دوره پاسخ به سوالات و «استفتائات لجنة عالي إفتاء» در برنامه ورژن جديد نرم افزار «مكتبة اهل البيت»، ضروري است. چون اين استفتائاتي كه جواب مي دهند، هم آراء وهابيت مطرح مي شود و هم هجمه هاي تند كه در بعضي از موارد خيلي بي ادبانه نسبت به شيعه شده است. لذا در بحث هاي وهابيت، ما اين دو كتاب - «الفتاوي الكبري» ابن تيميه و «فتاوي اللجنة الدائمة للبحوث العلمية و الإفتاء» لجنه عالي إفتاء عربستان سعودي - را در نظر داريم.

ما با همكاري برخي از مراكز، حدود 10 هزار شبهه در 600 عنوان از وهابيت را جمع كرده ايم. معمولا چون اين شبهات آماده است و در هر بحثي كه وارد مي شويم، شبهات آن را از كامپيوتر مي گيرم، ما را بي نياز مي كند كه كتاب هاي اينها را ورق بزنيم. ما بارها گفته ايم كه امروز طلبه هاي ما بايد از اين امكانات مدرن روز استفاده كنند. طلبه اي كه امروز كامپيوتر نداشته باشد يا از كامپيوتر استفاده نكند، به نظر من طلبه بي سواد و دست و پا چلفتي است و نمي تواند جلو برود. يعني انسان با داشتن يك كامپيوتر مي تواند معادل 100 نيرويي كه در كنارش كمك كنند، جلو برود. اگر شما مي خواهيد كار فقهي و كلامي و تفسيري كنيد و 100 نفر كمك داشته باشيد كه اين كتاب ها را ورق بزنند و براي شما فيش برداري كنند، باز هم اين 100 نفر به اندازه يك كامپيوتر به شما كمك نمي كنند. الان هم دشمنان ما از اين امكانات استفاده مي كنند. اگر در يك كامپيوتر و نوت بوك چند برنامه نرم افزاري نصب كنيد، يك دفعه 100 هزار جلد كتاب خواهيد داشت و براي جستجوي مطلب، خيلي راحت به هدف تان مي رسيد و نيازي به تايپ كردن هم نداريد و همان محدوده را انتخاب مي كنيد و در فايل ثبت مي كنيد. اگر كسي بخواهد در يك موضوعي، چند ماه در كتابخانه تحقيق كند، مي تواند با كامپيوتر، در چند روز به هدف خود برسد. لذا ما از عزيزان و دوستاني كه در خدمت شان هستيم، تقاضا داريم خودشان را به اين امكانات كامپيوتري وصل كنند و اگر ندارند، آن را تهيه كنند و اگر دارند، آموزش ببينند.


««« و السلام عليكم و رحمة الله و بركاته »»»


Share
* نام:
* پست الکترونیکی:
* متن نظر :
  

آخرین مطالب