2024 March 19 - سه شنبه 29 اسفند 1402
پانزدهم ماه مبارك رمضان ، سالروز ولادت با سعادت كريم آل عبا ، امام حسن مجتبي عليه السلام
کد مطلب: ٥٩٢٥ تاریخ انتشار: ٢٧ فروردين ١٤٠٠ - ١٤:٠٠ تعداد بازدید: 5500
يادداشت » عمومي
پانزدهم ماه مبارك رمضان ، سالروز ولادت با سعادت كريم آل عبا ، امام حسن مجتبي عليه السلام

مرحوم شيخ عباس قمي در مورد ولادت آن حضرت مينويسد :
مشهور آن است كه ولادت حضرت امام حسن عليه السّلام در شب سه شنبه نيمه ماه مبارك رمضان سال سوّم هجرت واقع شد و بعضي سال دوّم گفته اند.
نام آن حضرت :
اسم شريف آن حضرت حَسَن بود و در تورات شَبَّر است ؛ زيرا كه (شَبَّر) در لغت عبري حسن است و نام پسر بزرگ هارون نيز شبّر بود .
كنيه آن حضرت :
كُنيَت آن حضرت ابو محمّد است .
القاب آن حضرت :
از القاب آن بزرگوار: سيّد، سبط، امين، حجت، برّ، نقيّ ، زكيّ ، مجتبي و زاهد وارد شده است .
منتهي الامال ، ج 1 ص 279 ، المؤلف : الشيخ عباس القمي الوفاه : 1359 هـ ، دارالنشر : مهتاب قم ، سنه النشر : 1377 ش ، الطبعه : الاولي
امام حسن مجتبي در كلام رسول خدا صلي الله عليه و آله :
1.هر كسي حسن و حسين را دوست داشته باشد مرا دوست دارد :
حدثنا عبد الله حدثني أبي ثنا أبو أحمد ثنا سفيان عن أبي الحجاف عن أبي حازم عن أبي هريره قال قال رسول الله صلي الله عليه وسلم من أحبهما فقد أحبني ومن أبغضهما فقد ابغضني يعني حسنا وحسينا.
پيامبر اكرم فرمودند : هركسي اين دو را دوست داشته باشد ، مرا دوست داشته است و هركسي كه با اين دو دشمن باشد با من دشمن است يعني حسن و حسين .
مسند الإمام أحمد بن حنبل ، ج 2 ص 288 و ص 440، اسم المؤلف: أحمد بن حنبل أبو عبدالله الشيباني الوفاه: 241 ، دار النشر : مؤسسه قرطبه - مصر
السنن الكبري ، ج 5 ص 49 ، اسم المؤلف: أحمد بن شعيب أبو عبد الرحمن النسائي الوفاه: 303 ، دار النشر : دار الكتب العلميه - بيروت - 1411 - 1991 ، الطبعه : الأولي ، تحقيق : د.عبد الغفار سليمان البنداري , سيد كسروي حسن
المعجم الكبير ، ج 3 ص 48 ، اسم المؤلف: سليمان بن أحمد بن أيوب أبو القاسم الطبراني الوفاه: 360 ، دار النشر : مكتبه الزهراء - الموصل - 1404 - 1983 ، الطبعه : الثانيه ، تحقيق : حمدي بن عبدالمجيد السلفي
المستدرك علي الصحيحين ، ج 3 ص 182 ، اسم المؤلف: محمد بن عبدالله أبو عبدالله الحاكم النيسابوري الوفاه: 405 هـ ، دار النشر : دار الكتب العلميه - بيروت - 1411هـ - 1990م ، الطبعه : الأولي ، تحقيق : مصطفي عبد القادر عطا
2.دشمن امام حسن و امام حسين عليهما السلام در جهنم است :
أخبرنا أحمد بن جعفر القطيعي ثنا أبو جعفر محمد بن علي الشيباني بالكوفه حدثني أبو الحسن محمد بن الحسن السبيعي ثنا أبو نعيم الفضل بن دكين ثنا الأعمش عن إبراهيم عن أبي ظبيان عن سلمان رضي الله عنه قال سمعت رسول الله صلي الله عليه وسلم يقول الحسن والحسين ابناي من أحبهما أحبني ومن أحبني أحبه الله ومن أحبه الله أدخله الجنه ومن أبغضهما أبغضني ومن أبغضني أبغضه الله ومن أبغضه الله أدخله النار هذا حديث صحيح علي شرط الشيخين ..
سلمان فارسي گفت : از پيامبر شنيدم كه فرمود : حسن و حسين دو فرزند من هستند . هر كه اين دو را دوست داشته باشد ، مرا دوست داشته است و هر كس مرا دوست داشته باشد خدا را دوست دارد و خداوند او را وارد در بهشت ميكند و هر كسي با آن دو دشمن باشد ، با من دشمن است و هر كس با من دشمن باشد با خدا دشمن است و خدا او را در آتش جهنم مي اندازد . اين حديث صحيح بنابر شرط بخاري و مسلم صحيح است .
المستدرك علي الصحيحين ، ج 3 ص 181 ، اسم المؤلف: محمد بن عبدالله أبو عبدالله الحاكم النيسابوري الوفاه: 405 هـ ، دار النشر : دار الكتب العلميه - بيروت - 1411هـ - 1990م ، الطبعه : الأولي ، تحقيق : مصطفي عبد القادر عطا
3.امام حسن و امام حسين عليهما السلام آقاي جوانان بهشتي اند :
حدثنا أبو الأحوص عن أبي إسحاق عن علي قال قال رسول الله صلي الله عليه وسلم الحسن والحسين سيدا شباب أهل الجنه.
پيامبر خدا فرمودند : حسن و حسين آقاي جوانان بهشتي اند .
الكتاب المصنف في الأحاديث والآثار ، ج 6 ص 378 ، اسم المؤلف: أبو بكر عبد الله بن محمد بن أبي شيبه الكوفي الوفاه: 235 ، دار النشر : مكتبه الرشد - الرياض - 1409 ، الطبعه : الأولي ، تحقيق : كمال يوسف الحوت
مسند الإمام أحمد بن حنبل ، ج 3 ص 3 ، اسم المؤلف: أحمد بن حنبل أبو عبدالله الشيباني الوفاه: 241 ، دار النشر : مؤسسه قرطبه - مصر
سنن ابن ماجه ، ج 1 ص 44 ، اسم المؤلف: محمد بن يزيد أبو عبدالله القزويني الوفاه: 275 ، دار النشر : دار الفكر - بيروت ، تحقيق : محمد فؤاد عبد الباقي
در حديثي ديگر آمده است :
عن حذيفه قال أتيت النبي صلي الله عليه وسلم فصليت معه المغرب ثم قام يصلي حتي صلي العشاء ثم خرج فاتبعته فقال ملك عرض لي استأذن ربه أن يسلم علي ويبشرني أن الحسن والحسين سيدا شباب أهل الجنه.
حذيفه بن يمان مي گويد : همراه پيامبر نماز مغرب را خواندم و سپس ايستادند و نماز عشاء را خواندند ، سپس ايشان خارج شدند و من همراه ايشان بودم ، پيامبر فرمود : ملكي بر من وارد شد و از جانب خدا اجازه داشت و بر من سلام كرد و به من بشارت داد كه : حسن و حسين آقاي جوانان بهشتي اند .
الكتاب المصنف في الأحاديث والآثار ، ج 6 ص 378 ، اسم المؤلف: أبو بكر عبد الله بن محمد بن أبي شيبه الكوفي الوفاه: 235 ، دار النشر : مكتبه الرشد - الرياض - 1409 ، الطبعه : الأولي ، تحقيق : كمال يوسف الحوت
سيره امام حسن مجتبي عليه السلام پيرامون حج و بخشش اموال خود :
امام حسن مجتبي سلام الله عليه 20 مرتبه با پاي پياده به حج رفتند و اموال خود را به مردم مي بخشيدند.
در كتاب شريف كافي و عيون اخبار الرضا(ع) آمده است :
محمد بن يحيي ، عن الحسين بن إسحاق ، عن علي بن مهزيار ، عن الحسين ابن سعيد ، عن النضر بن سويد ، عن عبد الله بن سنان ، عمن سمع أبا جعفر عليه السلام يقول لما حضرت الحسن عليه السلام الوفاه بكي ، فقيل له : يا أبن رسول الله تبكي ومكانك من رسول الله صلي الله عليه وآله الذي أنت به ؟ وقد قال فيك ما قال ، وقد حججت عشرين حجه ماشيا وقد قاسمت مالك ثلاث مرات حتي النعل بالنعل ؟ فقال : إنما أبكي لخصلتين : لهول المطلع وفراق الأحبه .
امام باقر عليه السلام مي فرمود : چون شهادت امام حسن عليه السلام در رسيد ، گريه كرد ، به او عرض شد ، پسر پيغمبر ! گريه ميكني : در صورتي كه نزد رسول خدا چنان مقامي داري ؟! و پيغمبر در باره تو چنين و چنان فرموده ، و بيست بار پياده بحج رفته اي ، و سه بار تمام دارائيت را نصف كرده ئي حتي كفشت را ( و در راه خدا به فقرا داده اي ) . فرمود : من تنها براي دو مطلب مي گريم : بيم موقف ( حساب روز قيامت يا از بيم خدا ) و از جدائي دوستان.
الكافي ج 1 ص 461 ، المؤلف : الشيخ الكليني الوفاه : 329 ، تصحيح وتعليق : علي أكبر الغفاري ، دارالنشر : دار الكتب الإسلاميه - طهران ، سنه النشر : 1363 ش ، مطعبه : حيدري ، الطبعه : الخامسه ، نهض بمشروعه الشيخ محمد الآخوندي
عيون أخبار الرضا ( ع ) ج 1 ص 271 ، المؤلف : الشيخ الصدوق الوفاه : 381 ، دار النشر : منشورات الشريف الرضي - لبنان
غربت امام حسن مجتبي عليه السلام :
امام حسن مجتبي عليه السلام با زهر جعده ملعونه ، دختر اشعث بت قيس به شهادت رسيدند .
در كتاب شريف كافي آمده است :
عده من أصحابنا ، عن أحمد بن محمد ، عن علي بن النعمان ، عن سيف بن عميره ، عن أبي بكر الحضرمي قال : إن جعده بنت أشعث بن قيس الكندي سمت الحسن بن علي وسمت مولاه له ، فأما مولاته فقاءت السم وأما الحسن فاستمسك في بطنه ثم انتفط به فمات .
ابو بكر حضرمي گويد : جعده دختر اشعث بن قيس كندي به حسن بن علي عليهما السلام و كنيز آن حضرت زهر داد ، اما كنيزك زهر را قي كرد و اما امام حسن عليه السلام زهر در شكمش ماند و آبله زد و شهيد شدند .
الكافي ج 1 ص 462 ، المؤلف : الشيخ الكليني الوفاه : 329 ، تصحيح وتعليق : علي أكبر الغفاري ، دارالنشر : دار الكتب الإسلاميه - طهران ، سنه النشر : 1363 ش ، مطعبه : حيدري ، الطبعه : الخامسه ، نهض بمشروعه الشيخ محمد الآخوندي
منع عايشه از دفن امام مجتبي عليه السلام در كنار رسول خدا صلي الله عليه و آله :
هنگامي كه امام حسن مجتبي عليه السلام به شهادت رسيدند ، بني هاشم قصد داشتند كه حضرتش را در كنار جدشان ، پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله به خاك بسپارند ولي عايشه مانع اين كار شد . به ناچار آن حضرت را در قبرستان بقيع به خاك سپردند .
لما مات الحسن ارادوا ان يدفنوه في بيت رسول الله صلي الله عليه و سلم فأبت ذلك عائشه و ركبت بغله .
زماني كه امام حسن از دنيا رفت ، خواستند ايشان را در خانه پيامبر دفن كنند كه عايشه ماتع از اين كار شد ، در حالي كه سوار بر قاطري بود .
بهجة المجالس و انس المجالس ج 1 ص 100 ، المؤلف : الامام أبو عمر يوسف بن عبد الله بن محمد بن عبد البر بن عاصم النمري القرطبي ، الوفاة : 463هـ ، دار النشر : دارالكتب العلمية - بيروت - لبنان
ابن عباس نيز در مورد اين عمل عايشه شعري جالب سروده است :
تجملت تبغلت وإن عشت تفيلت
شتر سوار شدي (و به جنگ جمل رفتي) و قاطر سوار شدي (و منع كردي از دفن امام حسن مجتبي عليه السلام در كنار رسول خدا صلي الله عليه و آله) و اگر زنده بماني فيل سوار ميشوي (و مانند لشگر ابرهه به جنگ و تخريب خانه خدا ميروي)
روح المعاني في تفسير القرآن العظيم والسبع المثاني ، ج 22 ص 7 ، اسم المؤلف: العلامه أبي الفضل شهاب الدين السيد محمود الألوسي البغدادي الوفاه: 1270هـ ، دار النشر : دار إحياء التراث العربي - بيروت
وصيت نامه امام حسن مجتبي عليه السلام :
امام حسن مجتبي عليه السلام وصيت نامه اي را بدين صورت براي برادر خويش ، حضرت سيدالشهداء عليه السلام نوشتند :
اين وصيّتي است از حسن بن علي بن ابي طالب عليهماالسّلام به سوي برادر خود حسين بن علي عليه السّلام . وصيّت مي كنم كه گواهي مي دهم به وحدانيّت خدا كه در خداوندي شريك ندارد و اوست سزاوار پرستيدن ودر معبوديت شريك ندارد و در پادشاهي كسي شريك او نيست و محتاج به معين و ياوري نيست و همه چيز را او خلق كرده است و هر چيز را او تقدير كرده و او سزاوارترين معبودين است به عبادت و سزاوارترين محمودين است به حمد و ثنا هر كه اطاعت كند او را رستگار مي گردد و هركه معصيت و نافرماني كند او را گمراه مي شود و هر كه توبه كند به سوي او هدايت مي يابد، پس وصيّت و سفارش مي كنم ترا اي حسين در حق آنها كه بعد از خود مي گذارم از اهل خود و فرزندان خود و اهل بيت تو، كه درگذري از گناهكاران ايشان و قبول كني احسان نيكوكاران ايشان را و خَلَف من باشي نسبت به ايشان و پدر مهربان باشي براي آنها، و آنكه دفن كني مرا با حضرت رسالت پناه صلي اللّه عليه و آله و سلّم همانا من اَحقّم به آن حضرت و خانه او از آنهائي كه بي رخصت او داخل خانه او شده اند و حال آنكه حق تعالي نهي كرده است از آن ، چنانچه در كتاب مجيد خود فرموده :
يا اَيُّهاَ الَّذينَ آمَنُوا لا تَدْخُلوُا بُيُوتَ النَّبِيِّ اِلاّ اَنْ يُوءْذَنَ لَكُم .
منتهي الامال ، ج 1 ص 279 ، المؤلف : الشيخ عباس القمي الوفاه : 1359 هـ ، دارالنشر : مهتاب قم ، سنه النشر : 1377 ش ، الطبعه : الاولي
يك حديث از امام حسن مجتبي عليه السلام :
گرچه تعداد روايات و اخباره رسيده از امام حسن مجتبي در موضوعات مختلف هركدام راه گشاي همه ما مي باشد ، جهت نمونه يكي از احاديث حضرت تقديم مي شود.
سخنان امام حسن عليه السّلام در زمينه هاي گوناگون و پرسش و پاسخ از وجود آن حضرت :
از امام حسن مجتبي عليه السلام سوالات متفاوت و گوناگوني شد كه حضرت به همه آنان پاسخ دادند . از جمله سوالات :
زهد چيست ؟ فرمود : دل دادن به پرهيزگاري و دست كشيدن از دنيا .
حلم چيست ؟ فرمود : فرو خوردن خشم و خويشتن داري .
سداد چيست ؟ فرمود : راندن بدي با خوبي .
شرف چيست ؟ فرمود : نيكوكاري با فاميل و پذيرفتن جريمه ايشان .
شجاعت و مردانگي چيست ؟ فرمود : دفاع از پناهنده ، و پايداري در ميادين نبرد و جملهء حوادث ، و دليري به هنگام پيش آمد ناگوار .
سرافرازي چيست ؟ فرمود : در غرامت ببخشي و از گناه درگذري .
بزرگواري چيست ؟ فرمود : نگاهداري دين و آئين ، و خويشتن داري ، و نرمخوئي ، و دقّت در عمل ، و پرداخت حقوق ، و مهرورزي با مردم .
كرم چيست ؟ فرمود : بخشش پيش از درخواست ، و غذا دادن و سير كردن مردم در زمان قحطي .
پستي چيست ؟ فرمود : توجّه در ناچيز ، و دريغ از ناقابل .
فرومايگي چيست ؟ فرمود : كاستي در بخشش ، و دشنام و ناهنجاري در گفتار .
بلند نظري چيست ؟ فرمود : بخشش در خوشي و ناخوشي ( رفاه و تنگدستي ) .
تنگ نظري ( بخل ) چيست ؟ فرمود : آنچه را از مال كه نزد توست شرف بنداري ، و آنچه را كه بخشيده اي خسارت .
برادري چيست ؟ فرمود : برادري نمودن در سختي و راحتي .
نامردي ( بزدلي ) چيست ؟ فرمود : جسارت بر دوست ، و ترس از دشمن .
بي نيازي چيست ؟ فرمود : قناعت نفس به روزي مقسوم هر چند اندك باشد .
فقر چيست ؟ فرمود : حرص بسيار به هر چيز .
گشاده دستي و جود چيست ؟ فرمود : بخشش در حدّ توان .
كرم چيست ؟ فرمود : خويشتن داري در سختي و راحتي .
بي باكي چيست ؟ فرمود : روياروئي با حريفان .
قدرت چيست ؟ فرمود : سختگيري و نبرد با زورمندان .
خواري و ذلَّت چيست ؟ فرمود : ترسيدن به وقت راستي و درستي .
ناداني و نفهمي چيست ؟ فرمود : ستيز نمودن با فرمانده ات و آن كسي كه بر آسيب تو قادر است .
برتري و مزيّت چيست ؟فرمود : بجا آوردن خوبي و صرف نظر از بدي .
دورانديشي چيست ؟ فرمود :صبر بسيار و مداراي با حاكمان و احتياط از تمام مردم .
شرف چيست ؟ فرمود : همراهي با برادران و نگاهداري از همسايگان .
ناكامي و محروميت چيست ؟فرمود : واگذاشتن نصيب و بهره ات وقتي به تو روي آورده ( پشت پا زدن به بخت و اقبال ) .
بي عقلي (سفاهت) چيست ؟ فرمود : پيروي فرومايگان و همراهي گمراهان .
درماندگي در گفتار چيست ؟ بازي با ريش و سرفهء [به عمد] كردن هنگام صحبت و گفتار .
شجاعت چيست ؟ فرمود : سازگاري با ياران ، و صبر و پايداري به هنگام عيبجوئي .
زحمت چيست ؟ فرمود : سخن در آنچه كه به تو مربوط نيست .
ناداني و كم خردي چيست ؟ فرمود : ندانستن نفع و ضرر مالي و بي اعتنائي به آبرو .
پستي و فرومايگي چيست ؟ فرمود : همه چيز را براي خود خواستن ، و ياري ندادن همسر .
تحف العقول ص 160 و 161 ، اسم المؤلف : الشيخ الثقة الجليل الاقدم ابومحمد الحسن بن علي بن الحسين بن شعبة الحراني ، دار النشر : موسسة الأعلمي للمطبوعات - بيروت - لبنان ، قدم له و علق عليه : الشيخ حسين الأعلمي


Share
* نام:
* پست الکترونیکی:
* متن نظر :
  

آخرین مطالب
پربحث ترین ها
پربازدیدترین ها